Kurs liry tureckiej

Jednostką monetarną w Turcji jest lira turecka, choć w wielu miejscach, głównie w kurortach i ośrodkach turystycznych, można bez problemu płacić w sklepach, punktach usługowych czy gastronomicznych, a nawet na targu przy użyciu dolarów amerykańskich i euro. Liry tureckie znajdują się w obiegu również w Tureckiej Republice Cypru Północnego, uznawanej wyłącznie przez Turcję na arenie międzynarodowej.

Historia waluty tureckiej

W Turcji obecnie obowiązuje waluta o nazwie lira, ale wcześniej płacono kurusami, które dziś są zdegradowane do pozycji drobnej monety tureckiej. Kuruş był używany jako jednostka monetarna w Imperium Osmańskim od 1688 roku, zaś lira pojawiła się w obiegu po raz pierwszy w 1844 roku.

Jej wartość ustalano w oparciu o bimetalizm, czyli system odnoszący się do relacji wartości srebra w stosunku do wartości złota. Od 1881 roku brano pod uwagę przy określaniu wartości liry wyłącznie wartość złota. Od systemu tego ostatecznie odeszło się w czasie I wojny światowej.

Do lat 30. XX wieku Turcy płacili banknotami i monetami tureckimi opisanymi pismem arabskim. Ostatnia taka moneta została wybita w 1928 roku. Później do obiegu weszły nowe banknoty i monety z opisami łacińskimi, opatrzone portretami ulubionego, powszechnie szanowanego wodza i bohatera narodowego – Atatürka. Były one w obiegu do 2005 roku.

Z uwagi na szalejącą w Turcji hiperinflację konieczne było przeprowadzenie denominacji liry tureckiej. Co ciekawe, Turcja walczyła z tak wysoką inflacją w latach 1995-1996 i 1999-2004, że trafiła nawet do Księgi Rekordów Guinessa, z rekordem najmniej wartej waluty na świecie. Wówczas wprowadzono tzw. nową lirę turecką i stopniowo wymieniano stare liry i stare kuruşe. Bank centralny Turcji dodrukował pieniędzy, wraz z wprowadzeniem do obiegu najwyższych nominałów – do 20 milionów lir. Nowa lira turecka znajdowała się w rękach Turków do 31 grudnia 2008 roku, kiedy znów zastąpiono ją po prostu lirą turecką.

Podział liry i nominały

Jedna lira turecka dzieli się na 100 kuruszy. Na rewersach banknotów lir tureckich widnieją ważne postacie z historii, nauki i kultury tureckiej, wraz z przypisywanymi im atrybutami. W obiegu znajdują się banknoty o nominałach: 5, 10, 20, 50, 100 oraz 200 lir. Monety tureckie wybijane są w następujących nominałach: 1, 5, 10, 25 i 50 kuruszy oraz 1 lira.

Jak wyglądają banknoty i monety?

• 10 lir tureckich awers (przód)
• 10 lir tureckich rewers (tył)

Na rewersie banknotów lir tureckich znajdują się zasłużone dla Turcji osoby:

• historyk nauki Aydın Sayılı – banknot 5 lir,
• matematyk Cahit Arf – banknot 10 lir,
• architekt Ahmet Kemalettin – banknot 20 lir,
• pisarka Fatma Aliye Topuz – 50 lir,
• kompozytor Buhurizade Mustafa Itri – 100 lir,
• poeta Yunus Emre – 200 lir.

Na awersie prócz wartości banknotu widnieje portret M. K. Atatürka.