Czy lokaty chronią przed inflacją Twoje oszczędności?

Czy lokaty chronią przed inflacją?
Źródło: Yan Krukau / Pexels

Nie pozwól, żeby inflacja zjadła Twoje oszczędności! Jeżeli zastanawiasz się, czy lokaty chronią przed inflacją, to wiedz, że nie. Dlatego w tym artykule podpowiemy Ci, gdzie możesz szukać alternatyw i co się tak naprawdę opłaca. Sprawdź, jak możesz nie tylko ochronić pieniądze przed utratą wartości, ale żeby przynosiły Ci realny zysk.

Czym jest inflacja i jak wpływa na wartość pieniądza?

Pod pojęciem inflacji ukrywa się wzrost ogólnego poziomu cen towarów i usług w gospodarce. Oznacza to, że za tę samą kwotę możesz kupić mniej niż kiedyś.

Za wskaźnik inflacji odpowiedzialny jest Główny Urząd Statystyczny (GUS). Przedstawia go w formie procentowej i pokazuje, o ile średnio wzrosły ceny w danym okresie.

Poziom inflacji w 2025 roku wynosi 4,9% zarówno w styczniu, jak i lutym. Oznacza to, że za produkt, który kosztował 100 zł w grudniu 2024 roku, to w marcu 2025 roku zapłacisz 104,90 zł.

Wśród przyczyn wzrostu inflacji można wymienić:

1. Większa ilość pieniądza w obiegu (tzw. wzrost podaży).
2. Wzrost kosztów produkcji ze względu na wyższą cenę energii i surowców.
3. Czynniki globalne np. wojny, kryzysy gospodarcze, pandemia, wzrost cen ropy naftowej.
4. Konsumenci więcej kupują, przez co firmy mogą podnosić ceny (tzw. wzrost popytu).

Niestety wzrost inflacji jest niekorzystny dla gromadzonych oszczędności, ponieważ spada ich wartość. Szczególnie to widać, jeżeli ktoś trzyma gotówkę. Tracisz również w sytuacji, gdy trzymasz pieniądze na lokacie bankowej lub koncie oszczędnościowym, które ma niższe oprocentowanie niż wysokość inflacji.

Jednak są sposoby na to, żeby ochronić oszczędności przed inflacją. Pomoże w tym wybór odpowiedniej formy oszczędzania pieniędzy oraz dywersyfikacja kapitału. Jest to podział oszczędności na różne produkty finansowe.

Jak działają lokaty bankowe?

Lokaty z oprocentowaniem rocznym to jedne z najpopularniejszych i najprostszych form oszczędzania. Kwintesencją działania tego produktu bankowego jest wpłacenie określonej kwoty do banku na ustalony czas. W zamian za zamrożenie kapitału bank oferuje oprocentowanie, które generuje zysk z lokaty w postaci odsetek. Przez czas trwania lokaty instytucja finansowa wykorzystuje pieniądze do ich pomnażania albo jako środki na udzielenie kredytów innym klientom.

Po zakończeniu lokaty klient otrzymuje zwrot kapitału wraz z wypracowanymi odsetkami. Zysk pomniejszony jest o podatek od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki) w wysokości 19%.

Banki oferują różne rodzaje lokat. Do wyboru masz m.in. lokaty:

• Terminowe – najczęściej wybierane, mają stałe oprocentowanie np. na 3, 6, czy 12 miesięcy.
• Progresywne – ich wysokość oprocentowania stopniowo wzrasta w trakcie trwania umowy.
• Strukturyzowane – łączą w sobie działanie lokaty terminowej z inwestowaniem na rynku kapitałowym.
• Walutowe – różnią się tylko tym, że klient wpłaca kapitał w obcej walucie np. euro, dolarach amerykańskich itd.
• Nocne (overnight) – to lokaty dla przedsiębiorstw, które chcą zainwestować wolny kapitał na rachunku bieżącym. Działa automatycznie.
• Z funduszem – część środków jest inwestowana z fundusze inwestycyjne, dzięki temu lokata może uzyskać większy zysk.

Sprawdź, czy warto założyć lokatę z funduszem.

Czy lokata chroni przed inflacją?

Niestety większość lokat nie chroni oszczędności przed inflacją. Ich oprocentowanie jest za niskie, żeby chociaż utrzymać ich wartość na czas trwania umowy.

Jeżeli średnia inflacja wynosi 8%, a oprocentowanie lokaty to 5% to realna wartość oszczędności w ciągu roku i tak spada o 3%. Mimo że na koncie przybywają odsetki.

Ogólnie oprocentowanie lokat zależy od poziomu stóp procentowych, które ustala Narodowy Bank Polski (NBP). Na drugim miejscu jest polityka banków, czyli jakie mają oferty promocyjne. Wpływ ma również ogólna sytuacja gospodarcza w kraju.

Co więcej, oprocentowanie jest jeszcze dodatkowo pomniejszone o podatek Belki. Podatek od zysków kapitałowych wynosi 19% od wartości Twojego zysku i opłaca go bank na koniec umowy.

Nie bez znaczenia pozostaje również, w jaki sposób bank oblicza kapitalizację odsetek. Odsetki proste są obliczane tylko od kapitału początkowego na zakończenie lokaty. Co więcej, podane przez bank 5% często dotyczy oprocentowania rocznego, więc trzeba je dodatkowo podzielić.

Korzystniejsze są odsetki składane. W tym przypadku kapitał jest powiększany o odsetki w danych okresach. Natomiast kapitalizacja może odbywać się co miesiąc, kwartał, pół roku, czy co rok. Często są stosowane w obligacjach.

MART PRODUCTION / Pexels

Jakie są plusy i minusy lokaty?

Sprawdźmy teraz wady i zalety lokaty, żeby przekonać się, czy warto ulokować na niej swoje oszczędności.

Wszystko zależy od tego, jaki masz cel dla swoich oszczędności. Jeżeli chcesz je bezpiecznie przechować i niczym więcej się nie martwić to lokaty i konta oszczędnościowe w zupełności wystarczą.

Jednak w przypadku, gdy zależy Ci na ochronie przed utratą wartości albo wręcz chcesz osiągnąć większy zysk z zainwestowanego kapitału, to lepiej poszukać alternatywy.

Sprawdź, nasz aktualny ranking lokat.

Alternatywy dla lokat w banku

Lokaty bankowe to proste produkty finansowe, które nie wymagają specjalistycznej wiedzy. Co więcej, depozyty bankowe są gwarantowane przez BFG. Oznacza to, że nawet w sytuacji upadłości banku i tak dostaniesz swoje pieniądze.

Jednak nie jest to jedyna opcja na pomnażanie oszczędności. Poniżej przedstawimy inne produkty, które również charakteryzują się niskim ryzykiem utraty kapitału.

Obligacje skarbowe

Obligacje Skarbu Państwa to dłużne papiery wartościowe emitowane przez państwo. Działają na podobnej zasadzie, jak lokaty, również zamrażasz pieniądze na określony czas. Przy czym umowę podpisujesz ze Skarbem Państwa, a nie z bankiem.

Obligacje skarbowe są uważane za najbezpieczniejszą alternatywę dla lokat bankowych, ponieważ ich wykup jest gwarantowany przez państwo. Co więcej, jeżeli wybierzesz obligacje indeksowane inflacją, to będą one lepszą ochroną dla Twoich pieniędzy.

Wyróżniamy kilka rodzajów obligacji skarbowych:

1. stałoprocentowe,
2. zmiennoprocentowe,
3. indeksowane inflacją.

W przypadku obligacji możesz je założyć na naprawdę długi okres. Najkrótsze trwają 3 miesiące, a najdłuższe 12 lat. Dlatego ich minusem jest niższa płynność ze względu na dłuższy okres inwestycji.

Obligacje korporacyjne

Obligacje korporacyjne to dłużne papiery wartościowe emitowane przez przedsiębiorstwa. W ten sposób firmy mogą pożyczyć pieniądze od inwestorów i przeznaczyć je na rozwój. W tym przypadku to firma, jako emitent, jest zobligowana do zwrotu kapitału wraz z odsetkami. Są bardziej ryzykowne niż lokaty i obligacje skarbowe, ale za to oferują podwyższone oprocentowanie.

Wśród rodzajów obligacji emitowanych przez firmy wyróżniamy:

1. ze stałym oprocentowaniem,
2. ze zmiennym oprocentowaniem,
3. indeksowane,
4. zabezpieczone majątkiem firmy,
5. niezabezpieczone.

Dłużne papiery przedsiębiorstw również kupisz na krótki i długi okres. Kuszą inwestorów wyższym oprocentowaniem, ale trzeba wziąć pod uwagę wyższe ryzyko. Nie ma gwarancji wypłaty środków w przypadku upadłości firmy.

Co wybrać lokaty czy obligacje?

Nie ma jednej odpowiedzi, co jest lepsze. Każda osoba jest inna i inaczej podchodzi do kwestii swoich finansów. Jedni wolą nie martwić się i korzystać z wygodnych lokat. Natomiast drudzy będą szukać zysku, tak żeby ich kapitał faktycznie się pomnażał. Poniższa tabela pokazuje wady i zalety wszystkich wymienionych wcześniej sposobów oszczędzania.

Gdzie najlepiej trzymać oszczędności?

Oszczędzanie jest ważnym elementem w zarządzaniu finansami osobistymi. Jednak równie ważne jest ich odpowiednie przechowywanie, tak żeby pieniądze mogły się pomnażać. Wybór odpowiedniego miejsca będzie zależał ostatecznie od Ciebie. Tego, jaki masz cel, jakie ryzyko akceptujesz i jakiego zysku oczekujesz.

Swoje oszczędności możesz umieścić na:

1. Koncie oszczędnościowym. Dzięki temu będziesz mieć łatwy i szybki dostęp do pieniędzy. Oprocentowanie jest niższe niż na lokatach. Dlatego dobrze nadaje się na przechowywanie środków przeznaczonych na fundusz awaryjny.
2. Lokatach bankowych. Mają stałe oprocentowanie i banki często oferują na nie promocje. Niestety pieniędzy już tak łatwo nie wypłacisz. Poza tym ich oprocentowanie nie nadąża za inflacją.
3. Obligacje skarbowe. Dają realną ochronę kapitału przed inflacją. Depozyt gwarantuje państwo. Atrakcyjniejsze warunki są dla obligacji z długim terminem wykupu. Wcześniejsza wypłata wiąże się z utratą części odsetek.
4. Obligacje korporacyjne. Oferują wyższe odsetki niż poprzednie produkty, jednak wiąże się to z dużo większym ryzykiem. Nie ma gwarancji depozytu.
5. Metale szlachetne. Są uznawane za bezpieczną przystań. Ich ceny są zmienne, ale potrafią zabezpieczyć wartość kapitału w czasie wojny i kryzysu gospodarczego. Niestety nie generują odsetek i są problematyczne w przechowywaniu, jeżeli zdecydujesz się na formę fizyczną.

Nie ma jednej uniwersalnej opcji, która ochroni Twoje oszczędności przed inflacją. Jeżeli produkty bankowe to dla Ciebie za mało, to przyjrzyj się innym opcjom. Pamiętaj, że każde rozwiązanie ma zarówno swoje zalety, jak i wady. Przede wszystkim unikaj trzymania pieniędzy w gotówce lub wyłącznie na koncie osobistym. W ten sposób szybko stracą na swojej wartości. Porównuj oferty i nie bój się podzielić swoich oszczędności na różne inwestycje. W ten spsób, nawet gdy w jednym miejscu stracisz, to w innym pieniądze wygenerują zysk.