Źródło: Picas Joe / Pexels
Założenie lokaty bankowej to prosty i bezpieczny sposób na pomnażanie oszczędności. Na wysokość Twojego zysku wpływa oprocentowanie. Dlatego w tym artykule wyjaśnimy, co to jest oprocentowanie lokat, od czego zależy i jak działa. Dowiesz się również, jak obliczyć realny zysk i co wpływa na jego wysokość.
Jak działa lokata bankowa?
Lokata bankowa to proty i popularny produkt finansowy. To depozyt terminowy, który sprzyja oszczędzaniu pieniędzy. Wystarczy, że klient wpłaci określoną kwotę na ustalony w umowie czas, w zamian bank za zamrożenie kapitału nalicza odsetki.
Lokaty bankowe charakteryzują się tym, że:
- Mają z góry określony czas trwania np. 3, 6, 12 miesięcy albo i dłużej.
- Oprocentowanie może być zmienne lub stałe.
- Klient w czasie trwania umowy nie może swobodnie wypłacić środków. Oznaczałoby to utratę odsetek.
- Depozyt gwarantuje Bankowy Fundusz Gwarancyjny do równowartości 100 tys. euro.
Lokaty pomiędzy sobą różnią się warunkami i sposobem, w jaki naliczane są odsetki. Najpopularniejszymi rodzajami lokat bankowych są:
- Lokata terminowa – najpopularniejsza, może być zawarta w krótkim lub długim terminie.
- Lokata progresywna – jej oprocentowanie rośnie wraz z czasem trwania umowy.
- Lokata rentierska – odsetki są wypłacane np. co miesiąc zamiast tylko raz na koniec okresu.
- Lokata strukturyzowana – to połączenie lokaty terminowej z inwestowaniem w instrumenty finansowe. Dzięki temu połowa lokaty może wypracować większy zysk lub odnotować stratę.
- Lokata walutowa – różni się tylko tym, że kapitał wpłacony na depozyt jest w obcej walucie np. euro lub funtach brytyjskich.
Co to jest oprocentowanie lokat bankowych?
Oprocentowanie to wyrażony w procentach zysk, jaki bank nalicza od zdeponowanego kapitału przez określony czas. Dzięki niemu wiesz, jak dużo odsetek bank wypłaci po zakończeniu umowy.
Oprocentowanie jest podawane w skali rocznej. Oznacza to, że jeżeli lokata trwa krócej niż rok, to odsetki będą proporcjonalnie niższe.
Jeżeli bank oferuje oprocentowanie 8% w skali roku, ale lokata ma trwać 6 miesięcy, to rzeczywisty zysk (przed opodatkowaniem) wyniesie 4%.
W opisie lokaty możesz spotkać się z różnymi pojęciami związanymi z oprocentowaniem. Zobacz, co pod nimi się kryje:
- Oprocentowanie nominalne – to procentowy wskaźnik, który określa wartość zysku z lokat bankowych. Nie uwzględnia dodatkowych kosztów np. podatku od zysków kapitałowych.
- Oprocentowanie efektywne – jest nazywane również oprocentowaniem rzeczywistym. W przypadku lokat uwzględnia kapitalizację. Jeżeli odsetki dopisywane są raz w roku lub na koniec okresu, to oprocentowanie efektywne wyniesie tyle samo, co oprocentowanie nominalne.
- Oprocentowanie w skali roku – określa, ile odsetek wypracuje kapitał, jeżeli będzie zdeponowany przez rok. Pozwala to porównać różne oferty bankowe.
Czym się różni stałe oprocentowanie od zmiennego?
Od rodzaju oprocentowania zależy, czy zysk z lokaty będzie przewidywalny, czy będzie zmieniał w zależności od sytuacji rynkowej.
Stałe oprocentowanie oznacza, że przez cały okres lokaty, jej oprocentowanie będzie na stałym poziomie. Dzięki temu bank wypłaci Ci ustalone w umowie odsetki od wpłaconego kapitału, nawet jeżeli zmienią się stopy procentowe.
Największymi zaletami oprocentowania stałego są:
- przewidywalny zysk,
- brak wpływu wahań rynkowych na kapitał,
- dobrze sprawdza się dla lokat krótkoterminowych.
Oprocentowanie zmienne może zmieniać się w trakcie trwania lokaty. Wysokość oprocentowania zależy od wskaźnika WIBOR. Na wskaźnik referencyjny mają wpływ m.in. stopy procentowe ustalane przez NBP.
Zaletą zmiennego oprocentowania lokaty jest możliwość osiągnięcia wyższego zysku, kiedy wzrosną stopy procentowe. Jednak działa to też w drugą stronę, kiedy stopy spadają, to i zysk z lokaty będzie niższy.
Victor Moragriega / Pexels
Od czego zależy oprocentowanie lokat?
Wysokość oprocentowania zależy od wielu czynników. Nie jest ona ustalana przypadkowo i tylko na podstawie polityki samego banku. Na niższe lub wyższe oprocentowanie wpływają m.in. konkurencja, stopy ustalane przez NBP, czas trwania lokaty, czy częstotliwość kapitalizacji odsetek.
Poniżej znajdziesz wyjaśnienie, jak te poszczególne czynniki oddziałują na oprocentowanie lokat.
Polityka banków i konkurencja
Ostatecznie to bank ustala poziom najwyższego oprocentowania, jakie może zaoferować. W tym aspekcie bierze pod uwagę sytuację na rynku oraz oferty konkurencji. Jeśli inne instytucje oferują wyższe oprocentowanie, to inne banki mogą się do nich dopasować. W ten sposób będą najczęściej chciały przyciągnąć do siebie nowych klientów.
Dlatego właśnie najatrakcyjniejsze oprocentowanie jest przeznaczone dla nowych klientów banków lub na nowe środki obecnych.
Co więcej, dany bank może mieć ustalony cel na zwiększenie poziomu depozytów. Takie założenie zrealizuje tylko wtedy, gdy jego oferta skutecznie wyróżni się na tle konkurencji.
Dlatego warto regularnie sprawdzać oferty banków. W tym celu przygotowaliśmy ranking lokat bankowych, który pomoże Ci znaleźć najlepsze miejsce dla Twoich oszczędności.
Czas trwania lokaty
Okres trwania lokaty jest kluczowym czynnikiem wpływającym na jej oprocentowanie. Nie ma tutaj reguły, ale najwyższe oprocentowanie jest przeznaczone dla lokat długoterminowych. W ten sposób banki chcą zachęcić do zamrożenia kapitału w dłuższym czasie. W zamian klient ma większy zysk i większą stabilność finansową.
Dlatego, jeżeli szukasz korzystnego oprocentowania, to celuj w lokaty, które trwają minimum 6 miesięcy. Lokaty do 3 miesięcy mogą mieć wyższe oprocentowanie, ale wtedy bank wymaga wyższego depozytu. Oznacza to, że nie wystarczy zamrozić 1000 zł, a np. 5000 zł.
Nie zapomnij dobrać długość lokaty do swoich preferencji. Jeżeli wypłacisz pieniądze przed zakończeniem umowy, to skutkuje utratą wypracowaną do tej pory kwoty odsetek.
Kapitalizacja odsetek
Wiesz już, jak działa oprocentowanie lokat. W takim razie jak kapitalizacja wpływa na wysokość odsetek? To sposób, w jaki bank nalicza odsetki i kiedy dopisuje je do kapitału. Dlatego kapitalizacja ma bezpośredni wpływ na stopę zwrotu.
Niestety banki najczęściej oferują jednorazową kapitalizację na koniec okresu umowy lokaty. Z jednej strony oznacza to, że odsetki nie pracują na pomnażanie kapitału, a z drugiej, gdy zerwiesz umowę przed czasem, to tracisz zysk.
Dla klientów najbardziej opłacalna jest kapitalizacja dzienna, miesięczna, czy kwartalna. W ten sposób odsetki są zaciągane do pracy i pozwalają zwiększyć realny zysk. Pod tym kątem lepsze są obligacje Skarbu Państwa. Nie dość, że oferują bezpieczne zyski, to roczne i dwuletnie obligacje mają kapitalizację miesięczną.
Stopy procentowe NBP
Ogromny wpływ na oprocentowanie lokat podawane przez banki mają stopy procentowe, które co miesiąc ogłasza Narodowy Banki Polski.
Stopa lombardowa NBP określa minimalne oprocentowanie pożyczek, jakie mogą zaciągać banki komercyjne od banku centralnego. Zależność jest prosta. Im wyższy wzrost stóp procentowych, tym wyższe jest oprocentowanie lokat.
Natomiast w sytuacji, gdy stopy spadają, to banki również obniżają zyski z lokat, bo nie opłaca im się pozyskiwać pieniędzy od klientów.
Jak obliczyć oprocentowanie lokaty z podatkiem Belki?
Lokaty to świetny i prosty sposób, żeby gromadzić swoje oszczędności. Jednak to, ile realnie zyskasz po założeniu lokaty, zależy również od podatku od zysków kapitałowych, czyli tzw. podatku Belki.
Wysokość podatku wynosi 19% i banki potrącają go od wysokości odsetek przed ich wypłatą na Twoje konto osobiste.
Zysk od zamrożonego w banku kapitału policzysz w następujący sposób:
Odsetki brutto = kapitał x (oprocentowanie nominalne / 100) x (liczba dni okresu deponowania / 365)
Podatek Belki = odsetki brutto x 0,19
Odsetki netto = odsetki brutto - podatek Belki
Dla lepszego zobrazowania zapoznaj się z poniższym przykładem. Przyjmijmy, że chcesz wpłacić 10 000 zł na 6 miesięcy przy oprocentowaniu nominalnym w wysokości 5% w skali roku.
Odsetki brutto = 10000 x (5 / 100) x (183 / 365) = 250,68 zł
Podatek = 250,68 x 0,19 = 47,63 zł
Odsetki (zysk) netto = 250,68 - 47,63 = 203,05 zł
Jeżeli chcesz samodzielnie wykonać obliczenia, to nie musisz głowić się nad równaniami. Przygotowaliśmy dla Ciebie kalkulator lokat bankowych, który pozwoli Ci w kilka chwil obliczyć zysk netto i efektywną stopę oprocentowania.
Kiedy lokata jest opłacalna?
Lokaty uważane są za bezpieczny produkt finansowy do pomnażania oszczędności. Tylko, czy są one opłacalne?
Pierwszym kryterium powinno być porównanie wysokości oprocentowania lokat z wysokością inflacji. Jeżeli chcesz realnie zyskiwać, tak, żeby wzrosty cen nie „zjadały” Twoich oszczędności, to oprocentowanie lokat musi być wyższe niż wskaźnik inflacji.
Uwzględnij również, jak podatek Belki wpłynie na Twój zysk. Dlatego oprocentowanie powinno być wyższe od inflacji z uwzględnieniem podatku do zapłacenia.
Zwróć również uwagę na kapitalizację odsetek. Im bank częściej dopisuje odsetki do Twojego konta, to mają one szansę na pomnożenie. Wszystko za sprawą magii procentu składanego.
Na koniec dokładnie sprawdź wymagania banku. Część promocji wiąże się z dodatkowymi warunkami jak np. założeniem konta osobistego i comiesięcznych wpływów na nie. W takiej sytuacji zastanów się, czy jest to dla Ciebie wykonalne i jakie są warunki zamknięcia takiego rachunku, po zakończeniu lokaty.
Lokata bankowa to rozwiązanie, które może być dobrym wyborem dla osób szukających bezpiecznych zysków z oszczędności. Kluczem do wyboru odpowiedniej oferty jest zrozumienie, jak działa oprocentowanie lokat i od czego zależy wysokość odsetek. Warto pamiętać, że na zysk z lokaty wpływa nie tylko oprocentowanie nominalne, ale również długość lokaty, kapitalizacja odsetek oraz podatek Belki.
Zanim zdecydujesz się na założenie lokaty, sprawdź dokładnie warunki umowy, zwróć uwagę na to, czy oprocentowanie jest stałe, czy zmienne, oraz porównaj oferty różnych banków. Świadoma decyzja pomoże Ci maksymalnie wykorzystać potencjał lokat bankowych i lepiej zarządzać swoimi finansami.