Co to jest WIBOR?

Co to jest WIBOR?
Źródło: Oleksandr P / Pexels

Zastanawiasz się nad kredytem hipotecznym albo już go masz? Sprawdź, co to jest WIBOR, jak działa i od czego zależy jego wysokość. Dzięki temu zrozumiesz, który rodzaj stawki WIBOR będzie dla Ciebie korzystniejszy. Z tego artykułu dowiesz się również, jaki inny nowy wskaźnik zastąpi WIBOR i jaka jest różnica pomiędzy nim, a WIRON. Czy ta zmiana okaże się korzystniejsza dla kredytobiorców? Przekonamy się, a teraz zapoznaj się bliżej ze wskaźnikiem WIBOR.

Aktualna wysokość stawki referencyjnej WIBOR 3M, 6M

Co to jest WIBOR i ile wynosi?

Używany przez banki przy kredytach wskaźnik WIBOR odzwierciedla oprocentowanie udzielanych pożyczek pomiędzy polskimi bankami. Skrót WIBOR wziął się od angielskiej nazwy Warsaw Interbank Offered Rate. Za wskaźnik referencyjny stopy procentowej odpowiada administrator, czyli GPW Benchmark S.A. na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego.

WIBOR jest ustalany odczas spotkań funkcjonujących pod nazwą fixing, czyli procesu przeprowadzanego na podstawie średnich stawek oferowanych depozytów przez 10 największych banków w Polsce. Aktualna lista uczestników fixingu jest dostępna na stronie GPW Benchmark. Są to:

• Bank Gospodarstwa Krajowego,
• BNP Paribas,
• Citi Handlowy,
• Millennium Bank,
• Bank Pekao,
• Santander Bank,
• Deutsche Bank,
• ING Bank Śląski,
• mBank,
• PKO BP.

Wartości WIBOR są ustalane dla kilku terminów. W ten sposób wyodrębniamy różne rodzaje tego wskaźnika. W związku z tym WIBOR występuje w następujących wariantach:

1. ON (z ang. overnight) - ustalany na jeden dzień od dnia zawarcia transakcji pomiędzy bankami i kończy się następnego dnia roboczego.
2. TN (z ang. tomorrow/next) - stopa procentowa ustalana na jeden dzień i zaczyna się od następnego dnia roboczego po zawarciu transakcji.
3. SW (z ang. spot week) - trwa jeden dzień i zaczyna się drugiego dnia roboczego od zawarcia transakcji.
4. 2W (z ang. 2 weeks) - zaczyna się drugiego dnia od zawarcia umowy dla pożyczki międzybankowej zaciągniętej na 2 tygodnie.
5. 1M (z ang. 1 month) - zaczyna się drugiego dnia od zawarcia transakcji dla pożyczki międzybankowej zaciągniętej na 1 miesiąc.
6. 3M (z ang. 3 months) - zaczyna się drugiego dnia od zawarcia umowy dla pożyczki międzybankowej zaciągniętej na 3 miesiące.
7. 6M (z ang. 6 months) - zaczyna się drugiego dnia od zawarcia transakcji dla pożyczki międzybankowej zaciągniętej na 6 miesięcy.
8. 1Y (z ang. 1 year) - zaczyna się drugiego dnia od zawarcia transakcji dla pożyczki międzybankowej zaciągniętej na 1 rok.

Fixing jest przeprowadzany w dni robocze o dwóch godzinach:

• o 11:00 dla większości terminów z wyjątkiem jednodniowych O/N i T/N.
• o 17:00 dla terminów O/N i T/N.

Od czego zależy wysokość WIBOR?

Na wysokość oprocentowania WIBOR mają wpływ różne czynniki związane z polską gospodarką. Na poziom stóp referencyjnych WIBOR i WIBID (z ang. Warsaw Interbank Bid Rate, czyli referencyjna wysokość oprocentowania lokat pomiędzy bankami) mają wpływ m.in.:

• wysokość inflacji,
• wysokość stóp procentowych w Polsce ustalonych przez Narodowy Bank Polski (NBP),
• wartość PKB (produktu krajowego brutto).

Ostatecznie to banki, które są uczestnikiem fixingu wspólnie ustalają wartość WIBID i WIBOR. Aby obliczyć WIBOR ze wszystkich podanych przez uczestników stawek, odrzuca się skrajne wartości, czyli najmniejszą i najwyższą. Wartość WIBOR musi mieścić się w przedziale, który wyznaczają wartość stopy depozytowej oraz wartość stopy lombardowej. Za wszystkie zmiany w stopach referencyjnych NBP odpowiada Rada Polityki Pieniężnej (RPP).

Rodzaje stawek WIBOR

Rodzajów stawek WIBOR jest dużo, ale tylko kilka z nich są najczęściej używane przy udzielaniu kredytów. Rodzaje stawek referencyjnych na rynku międzybankowym zależą od długości pożyczki pomiędzy bankami. Dlatego możemy mieć zarówno jednodniowe stawki, jak i tygodniowe, miesięczne lub roczne. Niezależnie od tego, jakiego okresu dotyczy stawka, to poszczególne wartości WIBOR ustalane są w każdy dzień roboczy.

Teraz przyjrzymy się najpopularniejszym stawkom WIBOR, które bezpośrednio dotyczą kredytobiorców, czyli na stawkę WIBOR 1M, 3M i 6M. Widać zależność, że im dłuższego okresu dotyczy WIBOR, tym jego wartość jest niższa. W ten sposób WIBOR 1M ma wyższe oprocentowanie niż WIBOR 6M.

WIBOR 1M

WIBOR 1M często się zmienia, przez co najbardziej odpowiada aktualnej wartości stóp procentowych ustalanych przez banki. Oznacza to, że kredytobiorca, u którego wysokość raty zależy od wysokości WIBOR 1M będzie często się zmieniać. Rata zarówno może wzrastać, jak i spadać.

WIBOR 3M

Stawka WIBOR 3M często jest wykorzystywana przez banki podczas ustalania wysokości oprocentowania kredytów. W ten sposób wysokość raty kredytu kredytobiorcy zmienia się co 3 miesiące.

WIBOR 6M

WIBOR 6M jest drugą popularną stawką wśród banków do obliczania wysokości oprocentowania swoich kredytów. Dotyczyć będzie tych kredytów, które zostały udzielone ze zmiennym oprocentowaniem. W tym przypadku kredytobiorca nie musi aż tak często obserwować zmian stóp procentowych. Bank wysyła aktualizację raty co 6 miesięcy.

Wskaźnik WIBOR a rata kredytu hipotecznego

Wskaźnik WIBOR ma wpływ na te kredyty, których oprocentowanie jest zmienne. W przypadku stałego oprocentowania WIBOR nie ma wpływu na ratę pożyczki. Podobnie jest w przypadku leasingów, obligacji skarbowych, czy zwykłych kredytów gotówkowych. Wszędzie tam, gdzie w umowie jest zapis o zmiennym oprocentowaniu. Dlatego wskaźnik ten tak mocno wpływa na odsetki, które kredytobiorca musi zapłacić bankowi za pożyczone pieniądze. Poza tym w koszcie odsetek masz również doliczoną marżę banku. Jednak ona nie zmienia swojej wartości podczas okresu kredytowania.

W zależności od tego, jaki rodzaj WIBOR ma twój kredyt hipoteczny, to tak często będzie następowało nowe wyliczenie wysokości raty do zapłacenia. Oznacza to, że wysokość twojej raty może się zmieniać co miesiąc, trzy lub co pół roku.

Jeżeli wybierzesz do swojego kredytu hipotecznego na wymarzone mieszkanie lub dom stawkę WIBOR 6M, to co 6 miesięcy kredytodawca będzie wyliczać nową wysokość raty. Dlatego przy zmiennym oprocentowaniu nie masz pełnego harmonogramu spłat na te kilkanaście lat, na które zaciągnąłeś pożyczkę.

Która stawka WIBOR jest korzystniejsza?

Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, zwłaszcza że nie mamy możliwości przewidzenia, jak będzie zachowywać się polska gospodarka. Tym bardziej w długim okresie, na jaki zawierany jest kredyt hipoteczny. Każda symulacja będzie jedynie prognozą i nie da Ci pewności, że nie dotkną Cię podwyżki stóp procentowych albo zyskasz na przewidywanych obniżkach stóp procentowych.

Spośród trzech stawek stóp procentowych , czyli 1M, 3M i 6M możemy zaobserwować w danych historycznych, że zmieniają się one podobnie. Przy czym:

• WIBOR 1M lub 3M będzie częściej aktualizowany, więc bardziej się opłaca przy obniżkach stóp. W ten sposób możemy obniżyć koszty swojego kredytu. Jednak przy wzrostach stóp procentowych szybko odczujemy to również na samej racie kredytu.
• WIBOR 6M jest korzystny, gdy wiemy, że czekają nas podwyżki stóp procentowych w Polsce. Przez to, że jest rzadko aktualizowany, to jego zmiana ma mniejszy wpływ na wysokość raty kredytu.

Dlatego wybór korzystniejszej dla Ciebie stawki powinieneś podjąć po rozmowie z doradcą finansowym, który przeanalizuje wykresy i przygotuje symulacje. Zdawaj sobie sprawę, że na wybór stawki WIBOR przede wszystkim ma to, na jak długo chcesz wziąć kredyt, jaką formę oprocentowania wybierzesz (stałą lub zmienną) oraz sam rodzaj kredytu.

Jak obliczyć oprocentowanie kredytu WIBOR?

Najprostszym równaniem na obliczenie oprocentowania kredytu z WIBOR to dodanie do siebie wartości wskaźnika i marży dla banku. Czyli w dużym uproszczeniu dla kredytów o zmiennym oprocentowaniu wygląda to tak:

Oprocentowanie kredytu = wartość WIBOR + marża banku

Aby na podstawie tego wzoru obliczyć odsetki, wystarczy otrzymane procenty przemnożyć przez wartość kredytu. W praktyce obliczenie wysokości rat wymaga opracowywania skomplikowanego algorytmu, bo oprócz WIBOR i marży trzeba uwzględnić rodzaje rat (np. równe lub malejące) i dotychczasowe nadpłaty kredytobiorcy. Możesz skorzystać z darmowego kalkulatora UOKiK, który pozwala obliczyć zmianę oprocentowania kredytu hipotecznego. To również pozwoli Ci się zorientować, czy twój budżet domowy udźwignie duże zmiany w wysokości miesięcznej raty.

Pamiętaj też, że marżę możesz negocjować z bankiem nie tylko podczas zawierania umowy, ale też w trakcie jej trwania. Nawet drobne obniżenie może pozwolić Ci na oszczędności.

Skorzystaj z naszego kalkulatora RRSO, żeby obliczyć koszt kredytu, który chcesz otrzymać.

Co zastąpi stawkę WIBOR?

Po trudnej sytuacji finansowej wielu kredytobiorców rząd zdecydował się na zmianę wskaźnika WIBOR na inny, który będzie mniej podatny na negatywne zmiany gospodarki, w tym inflację. Dlatego Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) ogłosiła, że do końca 2024 roku stary wskaźnik zostanie zastąpiony WIRON (z ang. Warsaw Interest Rate Overnight). Cała ta zmiana nazywana jest reformą wskaźników referencyjnych i odpowiada za nią Narodowa Grupa Robocza, na którą składają się m.in. przedstawiciele KNF, czy NBP.

WIRON wcześniej funkcjonował pod nazwą WIRD (czyli Warszawski Indeks Rynku Depozytowego). Jako że dotyczy on jednodniowych transakcji overnight pomiędzy bankami i instytucjami finansowymi, to lepiej odzwierciedla realną wartość złotówki. Jest on obliczany na podstawie danych historycznych. W związku z tym przy obliczaniu WIRON 3M uwzględniane są stawki za ostatnie 3 miesiące z odrzuceniem najwyższej i najniższej wartości.

Już teraz banki powoli wprowadzają WIRON do swoich pożyczek z oprocentowaniem zmiennym. W 2025 roku WIBOR już całkowicie zniknie z rynku kredytów i pożyczek.

Różnice pomiędzy WIBOR a WIRON

Główną różnicą pomiędzy WIBOR a WIRON jest sposób obliczania i dane, które biorą pod uwagę oba te wskaźniki.

WIBOR — wyliczany jest na podstawie średniej arytmetycznej wysokości oprocentowania największych banków w Polsce. Przy obliczeniach odrzucane są skrajne wartości. WIBOR odzwierciedla deklaracje banków, za ile pożyczą między sobą pieniądze, a nie realną wartość pieniądza.

WIRON — opiera się na oprocentowaniu depozytów overnight z określonego okresu historycznego. Jego wartość obliczana jest procentem składanym po odrzuceniu skrajnych wartości. Uwzględnione są tutaj oprócz banków również instytucje finansowe oraz największe przedsiębiorstwa. Dzięki czemu odzwierciedla realne transakcje na rynku finansowym.

Teraz już wiesz, co to jest WIBOR, od czego zależy jego wysokość i czy można mówić o tym, który rodzaj referencyjnej stopy procentowej jest korzystniejszy z punktu widzenia kredytobiorcy. Wiemy już, że dni WIBOR są policzone i już zostaje wymieniany na WIRON. Na razie nowy wskaźnik wydaje się korzystniejszy. Jednak eksperci finansowi ostrzegają, że może on być niedoszacowany, ponieważ jego wartość nie mieści się w przedziale, który wyznaczają stopy referencyjne NBP. Przekonamy się na przełomie 2024 i 2025 roku czy zmiana wskaźników pozwoliła obniżyć raty kredytobiorcom.