Źródło: cottonbro studio / Pexels
Nieraz w telewizyjnych doniesieniach da się słyszeć co nieco na temat działań KNF, czyli Komisji Nadzoru Finansowego, która zajmuje się kontrolą rynku finansowego w Polsce. Jednak czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, czym dokładnie jest KNF i jakie zadania należą do jej obowiązków? Jeśli nie jesteś w stanie odpowiedzieć na te dwa pytania, dowiesz się, jakie są odpowiedzi, dzięki poniższemu artykułowi.
Czym jest Komisja Nadzoru Finansowego?
W każdy kraju istnieje instytucja zajmująca się rynkami finansowymi. W naszym kraju jest to właśnie KNF, która została powołana do życia w 2006 roku dzięki ustawie o nadzorze nad rynkiem finansowym.
Do 2006 roku istniały inne organy, które posiada teraz Komisja Nadzoru Finansowego. Były to:
- Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych (KNUiFE),
- Komisja Papierów Wartościowych i Giełd (KPWiG),
- Komisja Nadzoru Bankowego.
Zadania KNF realizowane są poprzez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. W 2019 roku doszło do zmiany UKNF na państwową osobę prawną, aby Urząd mógł stać się bardziej niezależny finansowo.
Nad czym KNF sprawuje swój nadzór?
Komisja Nadzoru Finansowego sprawuje nadzór:
- bankowy,
- ubezpieczeniowy,
- emerytalny,
- nad agencjami ratingowymi,
- nad rynkiem kapitałowym,
- pośrednikami kredytu hipotecznego oraz ich agentami.
- Krajową Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową oraz nad spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi,
- nad instytucjami płatniczymi.
Komisja Nadzoru Finansowego powstała więc głównie po to, aby zapewnić rynkowi finansowemu odpowiednie funkcjonowanie, przejrzystość, stabilność i bezpieczeństwo. To sprawia, że KNF wzbudza zaufanie i jest całkowicie przyjazny dla uczestników rynku finansowego. Warto wspomnieć, że nie wszystkie instytucje finansowe są pod nadzorem KNF. Chodzi o: ZUS, KRUS, BFG, UFG oraz NFZ.
Jednak rola KNF nie ogranicza się tylko do nadzoru finansowego, które jest właściwie tylko jednym z wielu narzuconych jej zadań, do których zalicza się również:
- sprawienie, aby rynek finansowy działał w prawidłowy sposób,
- rozwój rynku finansowego,
- wzrost konkurencyjności rynku finansowego,
- wprowadzanie innowacji na rynek finansowy,
- ochrona interesów uczestników rynku finansowego, co zawiera się w ich edukowaniu i informowaniu na tematy związane ze zmianami dotyczącymi tego rynku,
- pomoc w przygotowywaniu aktów prawnych,
- rozstrzyganie sporów pomiędzy uczestnikami rynku finansowego,
- współpraca z Polską Agencją Nadzoru Audytowego,
- nakładanie kar na spółki publiczne, które nie wywiązują się ze swoich obowiązków.
- inne zadania zapisane w ustawach.
Gdzie znajduje się siedziba KNF i jak kształtuje się jej organizacja?
Siedziba KNF znajduje się w Warszawie, a organami urzędu są:
- Komisja Nadzoru Finansowego,
- Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego,
a ten drugi wymieniony organ reprezentuje KNF na zewnątrz. Przewodniczący zawsze wybierany jest n 5-letnią kadencję.
Jakie warunki musi spełnić kandydat na to stanowisko?
- Musi mieć polskie obywatelstwo,
- posiada pełne prawa publiczne,
- ma wykształcenie wyższe ekonomiczne lub prawnicze,
- posiada dużą wiedzę na temat KNF i odpowiednie doświadczenie,
- przez przynajmniej 3 lata obejmował stanowiska kierownicze,
- nie był karany,
- może poszczycić się dobrą opinią.
Kto zasiada w komisji KNF?
W skład komisji KNF wchodzą:
- Przewodniczący, trzech Zastępców Przewodniczącego i dziewięciu członków.
Członkami Komisji są:
- minister właściwy do spraw instytucji finansowych albo jego przedstawiciel;
- minister właściwy do spraw gospodarki albo jego przedstawiciel;
- minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego albo jego przedstawiciel;
- Prezes Narodowego Banku Polskiego albo delegowany przez niego członek Zarządu Narodowego Banku Polskiego;
- przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;
- przedstawiciel Prezesa Rady Ministrów;
- przedstawiciel Bankowego Funduszu Gwarancyjnego;
- przedstawiciel Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów;
- przedstawiciel ministra – członka Rady Ministrów właściwego do spraw koordynowania działalności służb specjalnych, a jeżeli nie został wyznaczony – przedstawiciel Prezesa Rady Ministrów.
Komisja Nadzoru Finansów – podsumowanie
Podsumowując, KNF zajmuje się kontrolą polskiego rynku finansowego. Do jej obowiązków należy m.in. nadzór bankowy, ubezpieczeniowy i emerytalny. KNF ma prowadzić prawidłowego funkcjonowania rynku finansowego. Nadzór nad Urzędem Komisji Nadzoru Finansów, sprawuje Prezes Rady Ministrów. W skład Komisji wchodzi 13 członków. UKNF nie jest opłacany z budżetu państwa a m.in. z opłat za egzaminy i opłat od organów podlegających nadzorowi.