Fundusze inwestycyjne – czym są i czy warto w nie inwestować

Czym sa fundusze inwestycyjne?
Źródło: Pixabay / Pexels

Fundusze inwestycyjne to popularna forma lokowania kapitału. Dzięki możliwości inwestowania w różnorodne produkty inwestycyjne, takie jak akcje, obligacje czy nieruchomości, fundusze te oferują elastyczność i potencjał zysku. Warto jednak zastanowić się, czy inwestycja w fundusze jest odpowiednia dla naszego profilu inwestora oraz jakie ryzyka mogą się z tym wiązać. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej funduszom inwestycyjnym, ich rodzajom oraz wadom i zaletom, jakie mogą przynieść inwestorom.

Co to są fundusze inwestycyjne?

Fundusze inwestycyjne to rodzaj instytucji finansowych, które zbierają pieniądze od inwestorów, żeby później inwestować je w różne aktywa np. akcje, surowce czy obligacje. Inwestor w zamian dostaje jednostki uczestnictwa, które określają jego prawa do funduszu.

Rodzaje funduszy inwestycyjnych

Wyróżniamy różne typy funduszy w zależności od przyjętego kryterium. W ofercie często pojawiają się rozróżnienie ze względu na poziom ryzyka. W ten sposób możemy podzielić je na fundusze:

1. Obligacji, które charakteryzują się najniższym poziomem ryzyka. Pieniądze funduszu są inwestowane w dłużne papiery wartościowe. Są one porównywane z lokatami bankowymi. Ich zaletą jest możliwość wycofania pieniędzy w każdym momencie w przeciwieństwie do tradycyjnych bonów skarbowych.
2. Mieszane, gdzie pieniądze z funduszu są inwestowane zarówno w obligacje, jak i akcje. W ten sposób obligacje mają zapewnić stabilność, a akcje wysoki zysk.
3. Akcyjne, które charakteryzują się najwyższym poziomem ryzyka, ale mogą przynosić o wiele większe zwroty. Oznacza to również, że wartość zainwestowanych pieniędzy może spaść poniżej kwoty, którą przeznaczyłeś na fundusz.

Sprawdź aktualne notowania metali szlachetnych i kolorowych.

Jak działają fundusze inwestycyjne?

Fundusze inwestycyjne są zarządzane przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI). Pozyskane środki pieniężne inwestują zgodnie z ustaloną strategią. Jest ona opisana w statucie instytucji i każdy może się z nią zapoznać, żeby zweryfikować ją pod kątem własnych potrzeb i oczekiwań.

Dzięki temu masz dostęp m.in. do takich informacji jak:

• Rodzaje instrumentów finansowych, w jakie ma zamiar inwestować fundusz.
• Branże, w jakich działają firmy, których akcje będzie skupował fundusz.
• Region geograficzny, jeżeli chodzi np. o surowce.

Znajomość takich danych ułatwia podjęcie decyzji, który fundusz warto wybrać. Co więcej, dokładnie wiesz, co dostajesz w zamian za jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych. Dzięki kupowaniu różnych papierów wartościowych funduszowi łatwiej zdywersyfikować ryzyko niż gdybyś samodzielnie tworzył podobny portfel inwestycyjny.

Zarządzający funduszami mają obowiązek przedstawić dokument, który zawiera najważniejsze informacje dla inwestorów. W dokumencie umieszczone są takie informacje jak skład funduszu, jego dotychczasowe wyniki finansowe, koszty i opłaty za zarządzanie.

Jakie są fundusze inwestycyjne w Polsce?

Oficjalny podział funduszy w Polce został określony w Ustawie z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Według tego dokumentu fundusz może prowadzić działalność jako:

1. Fundusz inwestycyjny otwarty (FIO),
2. Fundusz inwestycyjny zamknięty (FIZ),
3. Specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty (SFIO).

Fundusze inwestycyjne otwarte muszą posiadać wolny kapitał na wypadek zażądania przez inwestora odkupienia tytułów uczestnictwa. Częstotliwość odkupywania i zbywania jest określona w statucie funduszu. Przy czym nie może to być rzadziej niż raz na 7 dni. FIO charakteryzuje to, że nie można odsprzedać jednostek funduszy innej osobie. Podlegają jedynie dziedziczeniu w przypadku śmierci inwestora.

Fundusze inwestycyjne zamknięte zamiast jednostek uczestnictwa emitują certyfikaty inwestycyjne, które są papierami wartościowymi. W ten sposób certyfikaty te są zbywalne i notowane na giełdzie. Dzięki temu, że FIZ nie musi odkupywać jednostek na żądanie inwestora, to pozwala na większą swobodę prowadzonej polityki inwestycyjnej. Fundusze zamknięte mogą być publiczne i niepubliczne. Niepubliczne fundusze są dostępne tylko dla małej grupy inwestorów.

Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte mogą działać jako FIO lub w formule FIZ. Dzięki temu są bardziej elastyczne i mogą zaproponować inwestorom wyższą stopę zwrotu. W polityce inwestycyjnej SFIO może określić sposób i termin wykupu.

Wady i zalety inwestowania w fundusze inwestycyjne

Jak każdy sposób inwestowania także i fundusze inwestycyjne mają swoje wady i zalety. Warto wziąć pod uwagę je wszystkie nim podejmiesz decyzję inwestycyjną o nabyciu jednostek uczestnictwa.

Gdzie kupować fundusze inwestycyjne?

Jednostki uczestnictwa w funduszach możesz kupić w kilku miejscach. Dobrze jest przejrzeć aktualne notowania funduszy, nim zdecydujesz się na kupno. Bogatą ofertę funduszy znajdziesz m.in.:

• w bankach np. mBank, Alior, PKO BP;
• w towarzystwach funduszy inwestycyjnych np. Goldman Sachs TFI, PZU TFI;
• u doradców finansowych;
• na platformach inwestycyjnych i giełdach;
• poprzez swoje konto emerytalne IKE lub IKZE.

Czy warto inwestować w fundusze inwestycyjne?

Fundusze inwestycyjne niosą wiele korzyści dla doświadczonych i początkujących inwestorów. Przede wszystkim oszczędność czasu na analizie sprawia, że to tani sposób na inwestycje. Zwłaszcza że działa tutaj efekt skali. Dzięki zebraniu środków od wielu pojedynczych inwestorów fundusz może inwestować w aktywa, które nie są łatwo dostępne dla poszczególnych osób. Istotna jest również różnorodność, bo fundusz inwestuje w akcje, obligacje, surowcem czy ETF-y. W ten sposób zmniejsza ryzyko, a inwestorzy korzystają na dywersyfikacji portfela.

Korzystanie z funduszy polskich i zagranicznych jest wygodne, bo korzystasz na doświadczeniu innych. Jednak należy pamiętać, że ma to swoją cenę. Trzeba za to zapłacić w postaci różnych opłat i nie masz ostatecznie wpływu na podejmowane decyzje.

Sprawdź, czym są ETF-y i czy warto w nie inwestować.

Czy fundusze inwestycyjne są bezpieczne?

Fundusze w Polsce podlegają pod nadzór Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). Sprawdza ona czy TFI spełniają wymogi prawne i określone standardy działania. KNF może nakładać kary i wycofać zezwolenia, jeżeli fundusz nie działa zgodnie z prawem.

Poza tym fundusze są prowadzone przez osoby, które mają wykształcenie i doświadczenie do lokowania pieniędzy. Co więcej, fundusze mają ustaloną strategię inwestowania, z którą możesz się zapoznać. Dzięki temu wiesz, w jakie aktywa inwestuje fundusz, a także jakie wyniki osiągnął do tej pory. W ten sposób możesz sprawdzić stan realizacji założonego celu inwestycyjnego oraz podejście do inwestowania.

Fundusze korzystają z usług depozytariusza (najczęściej bank). Przechowuje on środki, które mają gwarantować płynność wypłat inwestorom.

Mimo to fundusze inwestycyjne są narażone na ryzyko. Nabycie tytułów uczestnictwa funduszy może wiązać się z utratą przynajmniej części zainwestowanych środków. Dlatego tak ważne jest poznanie rynku funduszy, wartości jednostek i wyników funduszy. Tak, żeby dopasować podejście i typ funduszu pod Twoje preferencje.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi

Czy na funduszach inwestycyjnych można stracić?

Tak, inwestowanie w fundusze inwestycyjne wiąże się z ryzykiem utraty zainwestowanego kapitału. Poziom ryzyka zależy od tego, w jakie aktywa kupuje fundusz i w jaki sposób jest zarządzany. Wpływ mają również ryzyko rynkowe, walutowe, operacyjne, czy stóp procentowych.

Kiedy zrezygnować z funduszu inwestycyjnego?

Rezygnację z funduszu inwestycyjnego warto rozważyć w kilku sytuacjach:

• Jeżeli koszty są zbyt wysokie i znacząco obniżają Twój zysk.
• Zmiany w kadrze zarządzającej funduszem, bo np. nowa osoba nie ma tak dużego doświadczenia, jak poprzednik.
• Fundusz nie przestrzega własnej polityki inwestycyjnej lub nie spełnia warunków ustalonych w statucie.
• Zmiana strategii inwestycyjnej, która nie odpowiada Twoim oczekiwaniom.
• Brak satysfakcjonujących wyników w dłuższym czasie.

Czy fundusze inwestycyjne są ryzykowne?

Tak, inwestowanie wiąże się z różnymi ryzykami. Przede wszystkim jest to ryzyko straty środków pieniężnych, ponieważ nie ma gwarancji przyszłych wyników. Poza tym aktywa, w które inwestują fundusze, podlegają zmianom na rynkach finansowych. Mogą być bardziej stabilne przez inwestowanie wyłącznie w papiery dłużne. Mogą być zrównoważone poprzez inwestowanie w akcje i obligacje albo po prostu fundusze akcyjne. Poza tym dochodzą koszty zarządzania funduszem, które wpływają na ostateczny zysk inwestora.