Czym jest portfel kryptowalutowy? Jak działa portfel kryptowalut?

portfel kryptowalutowy
Źródło: Ideogram

Jedna z naczelnych zasad inwestowania w kryptowaluty brzmi: nie przechowujemy monet i tokenów na giełdach, tylko w portfelach kryptowalut.

Ale dlaczego? Przecież mając rachunek maklerski, nigdzie nie przesyłamy naszych papierów wartościowych, tylko leżą sobie bezpiecznie na giełdzie. 

Niestety, w przypadku kryptowalut takie działanie może skończyć się bardzo kiepsko. W najgorszym wypadku bezpowrotnie stracisz wszystkie swoje kryptowaluty. Dlatego też najrozsądniejszym wyjściem jest przechowywanie kryptowalut na portfelach krypto. 

Z tego tekstu dowiesz się, jak działa portfel kryptowalut, dlaczego warto założyć portfel, jakie są ich rodzaje i jak wybrać najlepszy portfel krypto. 

Dlaczego nie przechowujemy kryptowalut na giełdach krypto?

1. Każda giełda kryptowalut może upaść

Rok 2022 zostanie zapamiętany na długo przez wszystkich, którzy interesują się światem kryptowalut. To właśnie w tym roku upadła trzecia największa giełda kryptowalut na świecie — FTX.

Z racji wielkości giełdy to bankructwo było (i nadal jest) szeroko komentowane. Miliony dolarów zainwestowanych w kryptowaluty wyparowało i być może inwestorzy nigdy nie odzyskają swoich środków. 

Ale przypadek FTX to tylko wierzchołek góry lodowej. Na przestrzeni lat upadło wiele mniejszych i większych giełd kryptowalut. Na przykład Bittrex, MT. GOX, Bit Market. 

Przeczytaj artykuł: giełdy kryptowalut, które upadły.

Dlatego też zasada inwestowania na giełdach kryptowalut jest prosta: na giełdzie mamy kryptowaluty tylko w momencie, gdy nimi handlujemy. Cały pozostały czas powinny spędzać bezpiecznie na portfelu kryptowalut.

2. Ktoś może się włamać na Twoje konto na giełdzie kryptowalut

Giełdy kryptowalut są regularnym celem ataków hakerskich. Niemal każdego dnia podejmowane są ataki na giełdy. Nic w tym dziwnego, kryptowaluty łatwo jest przesłać i są anonimowe. Na giełdach krypto znajdują się miliardy dolarów, co zdecydowanie kusi hakerów do podejmowania prób „uszczknięcia” co nieco dla siebie. 

Czym jest portfel kryptowalut i jak działa portfel kryptowalutowy?

Kryptowaluty nie mają fizycznej postaci, istnieją tylko w formie cyfrowej. Nie schowamy kryptowalut do skrytki pod obluzowaną deską w podłodze. Monety i tokeny stale znajdują się w łańcuchu bloków. Nie ma możliwości, byś je stamtąd fizycznie zabrał. Dlatego tak ważne jest zapewnienie bezpieczeństwa posiadanym kryptowalutom. I do tego służą portfele kryptowalutowe. 

Z czego składa się portfel kryptowalut?

Z trzech elementów: klucza publicznego, klucza prywatnego oraz z adresu portfela. 

Klucz publiczny działa jak numer konta bankowego. Służy do przesyłania kryptowalut oraz szyfrowania informacji, zanim trafią do blockchainu. Można go podawać osobom trzecim i nie zyskają dzięki temu dostępu do Twoich kryptowalut. Co więcej, klucz publiczny jest widoczny w blockchainie i każdy może go zobaczyć.

Jeśli klucz publiczny porównujemy do numeru rachunku bankowego, to klucz prywatny możemy nazwać hasłem do konta lub podpisem uwierzytelniającym. 

Adres portfela to skrócona wersja klucza publicznego, która służy do odbierania kryptowalut. Często jest przedstawiany w formie kodu QR, który można wygodnie zeskanować telefonem, zamiast narażać się na przepisywanie adresu i popełnienie błędu.

Klucz prywatny

Głównym zadaniem portfela kryptowalut jest przechowywanie klucza prywatnego. Klucz prywatny to nic innego, jak długi ciąg znaków, którego praktycznie nie da się złamać. Składa się z  64 liczb i liter i zazwyczaj ma długość 256 cyfr binarnych.

Ponieważ klucz prywatny jest długi, jego zapamiętanie tak naprawdę graniczy z cudem. Dlatego zapisuje się je na specjalnych portfelach — portfelach kryptowalutowych. 

Klucz prywatny potwierdza Twoje prawa do aktywów i pozwala na przeprowadzanie transakcji, czyli wysyłanie i odbieranie kryptowalut. Mówiąc o przesyłaniu kryptowalut na portfel, mamy na myśli nie ich fizyczne zabranie z blockchainu, tylko przechowywanie klucza prywatnego, który daje Ci dostęp do aktywów.

Czyli: masz kryptowaluty, które znajdują się na blockchainie. „Wysyłasz” je na portfel kryptowalut, czyli zabezpieczasz je kluczem prywatnym. Aby wykonać jakąkolwiek transakcję na kryptowalutach na portfelu, musisz je uwierzytelnić kluczem prywatnym. Stracisz klucz = tracisz dostęp do swoich aktywów. 

Frazy seed

Co w przypadku, gdy stracisz swój klucz prywatny przechowywany na cold wallet? Na przykład miałeś go zapisanego na portfelu sprzętowym, ale pech chciał, że pies postanowił go zjeść. W takim przypadku uratować Cię może seed, zwany także frazą odzyskiwania. Jest to zbiór słów (najczęściej 12-24 słowa), które wpisane w odpowiedniej kolejności pozwalają odzyskać dostęp do Twojego portfela kryptowalut. Frazy seed są losowo generowane przez portfel kryptowalut podczas jego konfiguracji. Twoim zadaniem jest ich zapisanie i bezpieczne przechowywanie. 

Jak to dokładnie działa? Pies zjadł Twój portfel sprzętowy. Ale na szczęście frazy seed przechowujesz w innym miejscu i są one bezpieczne. Jak odzyskać utracony dostęp? Kupujesz nowy portfel sprzętowy i dzięki frazom seed możesz odzyskać portfel na nowym urządzeniu. 

Kartka do zapisywania fraz seed z urządzenia Ledger

Portfel kryptowalut non-custodial i custodial

Omawiając zagadnienie portfeli krypto nie można pominąć tematu portfeli typu custodial i non-custodial.

Portfel non-custodial, czyli niepowierniczy, przechowuje Twoje klucze prywatne. Ty i tylko Ty ponosisz za nie pełną odpowiedzialność. 

Portfel custodial, zwany powierniczym to taki portfel, w którym odpowiedzialność za przechowywanie kluczy prywatnych przejmuje strona trzecia, na przykład giełda kryptowalut. Mając kryptowaluty na giełdzie, znajdują się one w portfelu custodial. Dzięki temu zyskujesz łatwiejszy dostęp do Twoich aktywów poprzez zwykły login i hasło. Jeśli zapomnisz hasła do konta, nic tak naprawdę się nie dzieje - zawsze możesz je odzyskać. Jednak to rozwiązanie powoduje, że jeśli przykładowa giełda zbankrutuje lub zostanie zaatakowana, możesz swoje kryptowaluty stracić. Biorąc pod uwagę kwestie bezpieczeństwa, portfele niepowiernicze są bardziej bezpieczne niż powiernicze.

Portfele kryptowalut online — hot wallet

Hot wallet to portfele, które działają cały czas w trybie online, czyli są połączone z siecią. Klucze prywatne przechowywane są w internecie. Najczęściej wykorzystuje się je do przechowywania niewielkich ilości kryptowalut lub też w momencie aktywnego handlu — przesyłanie coinów z giełdy i na giełdę z gorących portfeli jest dużo wygodniejsze i szybsze niż z cold wallet. 

Portfele w przeglądarce

Funkcjonują najczęściej jako rozszerzenia do różnych przeglądarek internetowych lub są automatycznie wbudowane w funkcjonalność przeglądarki (jak np. Brave Wallet czy Opera Wallet).

• MetaMask. Najpopularniejszym portfelem jest MetaMask. Możesz go zainstalować jako dodatek do najpopularniejszych przeglądarek, w tym Chrome, Brave, Opera, Edge i Firefox. Metamask obsługuje Ethereum oraz tokeny zbudowane na bazie Ethereum, czyli działające w standardzie ERC-20, a także niewymienialne tokeny NFT. Co ważne, MetaMask nie jest kompatybilny z Bitcoinem.

• TrustWallet. Innym przykładem portfela kryptowalut w przeglądarce jest TrustWallet. Obsługuje ogromną ilość tokenów, NFT oraz dApps. 

• Mycelium. Jeden z najstarszych portfeli, obsługujący BTC, ETH oraz tokeny ERC-20. 

• MyEtherWallet. Jak sama nazwa wskazuje, nastawiony głównie na obsługę Ethereum i tokenów ERC-20.

• Coinbase Wallet. Również same giełdy kryptowalut oferują użytkownikom portfele online. Jako przykład możemy podać Coinbase Wallet. Dostępny jest jako rozszerzenie na Chrome i Brave, oraz w wersji aplikacji mobilnej na telefon.

• Portfele kryptowalut samych przeglądarek. Same przeglądarki także wprowadzają własne portfele kryptowalut. Na przykład portfel Brave Wallet czy Opera Wallet. 

Portfele desktopowe

Czyli portfele, które działają w formie aplikacji pobranej na komputer. Spełniają funkcję wirtualnego sejfu na dysku komputera. Trzeba pamiętać, że portfel deskoptowy jest tak bezpieczny, jak o to zadbasz. Jest narażony na przykład na phishing i złośliwe oprogramowanie. Jeśli zatem nie dbasz o bezpieczeństwo swojego komputera, nie zapewniasz mu dobrego oprogramowania antywirusowego i nie dbasz o bezpieczeństwo w cybersieci to portfel deskoptowy wcale nie będzie bezpiecznym miejscem do przechowywania Twoich kluczy. 

Oto kilka najpopularniejszych portfeli deskoptowych:

• Exodus. Obsługuje ponad 200 monet, w tym Bitcoina. Jest zintegrowany z kantorem kryptowalut, co pozwala na wymianę aktywów bezpośrednio w aplikacji (jednak opłaty są wysokie, dlatego jest to mało opłacalne).

• Electrum. Został stworzony tylko i wyłącznie jako portfel Bitcoina. Nie jest zbyt łatwy w obsłudze, za to gwarantuje wysoki poziom bezpieczeństwa, jest portfelem niepowierniczym i oferuje dużo zaawansowanych opcji, na przykład multisig.

• Guarda. Wspiera kilkaset tysięcy aktywów cyfrowych i obsługuje ponad 50 blockchainów. Wyposażony w dodatkowe funkcje, takie jak staking kryptowalut oraz transakcje kryptowalutowe (niestety, prowizje są wysokie, więc nie jest to zbyt opłacalne).

Portfele w aplikacji mobilnej

Bardzo często portfele w przeglądarce oraz deskoptowe funkcjonują także w wersji aplikacji mobilnej na telefon i dlatego są nazywane mobilnymi portfelami. Oferują podobne funkcjonalności, co ich podstawowe wersje, ale działają w formie wygodnej aplikacji na telefonie, którą masz zawsze przy sobie. Z jednej strony to zaleta, z drugiej — ogromna wada. Jeśli ktoś uzyska dostęp do Twojego smartfona, może szybko wyczyścić stan Twojego konta krypto. Smartfon można zgubić, może zostać skradziony, na dodatek ma zazwyczaj stałe połączenie z internetem, a dość często korzystamy także z sieci Wi-fi, np. w kawiarniach czy restauracjach. Dlatego zalecamy dużą ostrożność podczas korzystania z portfela mobilnego.

• Metamask.
• Exodus. 
• Coinbase Wallet.
• Coinomi.

Portfel kryptowalut cold wallet

Portfele zimne, zwane także portfelami offline, łączą się z internetem tylko w momencie dokonywania transakcji. Ten rodzaj portfela jest przez pozostały czas odcięty od sieci, dlatego też w tym czasie nie jest narażone na ataki hakerów. Idealny, jeśli chodzi o inwestycje long term.

Portfel kryptowalut papierowy

Portfel papierowy to nic innego, jak klucz prywatny zapisany na kartce papieru. Aby go stworzyć, musisz wykonać kilka kroków. Oto jedna z metod, jak można wygenerować portfel Bitcoin. 

• Upewniasz się, że Twój komputer jest wolny od wszelkiego rodzaju wirusów. Specjaliści polecają przeprowadzać całą transakcję na systemie Linux (można przeprowadzić botowanie Linuxa na swoim urządzeniu, czyli jego uruchomienie z USB na komputerze bez konieczności kasowania dotychczasowego oprogramowania).
• Następnie pobierasz skrypt do generowania portfela.
• Odłączasz internet. 
• Uruchamiasz generator paper wallet i generujesz klucz prywatny i publiczny. 
• Przepisujesz klucz na kartce papieru — i to w zasadzie tyle. Teraz dbasz o to, żeby go nie zgubić i żeby nie dostał się w niepowołane ręce. 

Wadą tego rozwiązania jest to, że nie dla wszystkich kryptowalut da się wygenerować portfel papierowy. Najczęściej służy on jako portfel Bitcoin. 

Portfel kryptowalut sprzętowy

Ledger - portfel sprzętowy

Portfel sprzętowy swoim wyglądem często przypomina pendrive. Aby uzyskać dostęp do swojego portfela, konieczne jest podłączenie urządzenia do komputera przez port USB. 

Najpopularniejszymi producentami portfeli sprzętowych są dwie firmy: Ledger i Trezor. Oprócz nich możemy znaleźć na rynku urządzenia mniej popularnych firm, takich jak KeepKey czy Ellipal. Różnią się przede wszystkim:

• Ceną. 
• Liczbą obsługiwanych kryptowalut. 
• Wyglądem. 
• Łatwością obsługi. Chodzi przede wszystkim o wielkość wyświetlacza. 
• Łącznością. Niektóre urządzenia oferują łączność Bluetooth. 
• Bezpieczeństwem. Oba urządzenia oferują wysoki poziom zabezpieczeń, jednak można znaleźć pomiędzy nimi różnice. Na przykład Trezor jest zbudowany na bazie jednego chipu, a portfel Ledger na dwóch, dzięki czemu jest lepiej zabezpieczony przed atakami sprzętowymi. Trezor Model T oferuje dodatkowo Shamir Backup, który zwiększa bezpieczeństwo klucza prywatnego.