Zdecentralizowane aplikacje (dApps) – jak korzystać z blockchaina poza kryptowalutami?

dApps co to?
Źródło: Pixabay / Pexels

Czym są zdecentralizowane aplikacje? To programy, które działają na blockchainie. Nie potrzebują dużych firm zarządzających danymi jak np. Meta lub Google. Sprawdź, jak działają aplikacje dApp, jak z nich korzystać i czy są bezpieczne dla użytkowników.

Czym jest dApps?

DApps to aplikacje zdecentralizowane. Skrót ten pochodzi z angielskiej nazwy decentralized applications. Ich działanie oparte jest na technologii blockchain lub w sieci peer-to-peer (P2P). Wykorzystanie łańcucha bloków pozwala na pozbycie się jednego centralnego podmiotu, który kontroluje taką aplikację.

W tradycyjnej formie działają duże i znane aplikacje takie jak Facebook albo Gmail. Firma kontrolująca wykorzystuje scentralizowane serwery do przechowywania danych o swoich użytkownikach.

Jak działa zdecentralizowana aplikacja?

Natomiast dApps działają bez udziału jednego podmiotu i jego serwerów. Mogą działać automatycznie poprzez np. wykorzystanie inteligentnych kontraktów (z ang. smart contracts), jakich używa się w sieci Ethereum. Dzięki nim można zautomatyzować takie działania jak np. rejestrację użytkownika. Działają one według zasady „jeśli X to Y”. 

Wykorzystanie blockchainu do budowy aplikacji pozwala przechowywać dane użytkowników w sposób rozproszony. Co więcej, są one zabezpieczone kryptograficznie. Co jest lepszym rozwiązaniem w przypadku awarii albo zhakowania, ponieważ dane są lepiej chronione.

Popularne platformy do tworzenia aplikacji

Zdecentralizowane aplikacje mogą być tworzone na różnych platformach blockchain. Ostateczny wybór zależy od twórcy i tego, na jakich funkcjach mu zależy, poziomie bezpieczeństwa oraz wysokości kosztów transakcji.

Wśród najpopularniejszych platform są:

1. Blockchain Ethereum, który wspiera ponad 2500 dApps. W tej sieci podstawą działania są inteligentne kontrakty wykorzystywane m.in. do zdecentralizowanych finansów, czy NFT. Główną zaletą Ethereum jest ogromna społeczność, dzięki czemu nowi twórcy mogą liczyć na wsparcie innych programistów.
2. Solana stała się popularna dzięki bezpieczeństwu danych, wysokiej skalowalności, a przy tym oferuje niskie koszty transakcyjne. Często jest wybierana przez twórców gier i NFT.
3. Cardano to platforma, która cechuje się niskim zużyciem energii dzięki wykorzystaniu mechanizmu Proof of Stake (PoS). Cardano kładzie nacisk na rygorystyczne procedury naukowe, co odróżnia go od innych projektów, jednak ma to wpływ na wolniejsze wprowadzanie zmian.
4. Polkadot jest platformą nowej generacji, która zwiększa interoperacyjność. Pozwala to na komunikację pomiędzy różnymi blockchainami i wymianę danych.

Wybór odpowiedniej platformy zależy od tego, czy twórca aplikacji szuka prędkości (Solana), bezpieczeństwa (Cardano), czy interoperacyjności (Polkadot). Dla większości deweloperów Ethereum pozostaje jednak najpopularniejszym wyborem, mimo wysokich kosztów transakcji.

Jonathan Borba / Pexels

Jak korzystać z dApp?

Zainteresowanie dApps rośnie, więc warto wiedzieć, jak z nich korzystać. Nie przypomina to rozwiązań w tradycyjnych aplikacjach, gdzie trzeba najpierw zalogować się poprzez e-mail i hasło. Dlatego poniżej przedstawiamy, jak korzystać z dApps krok po kroku.

1. Wybierz i zainstaluj portfel kryptowalutowy. To swego rodzaju konto użytkownika, poprzez które masz dostęp do aplikacji na danej platformie blockchain. Jednym z najpopularniejszych portfeli jest MetaMask, który obsługuje Ethereum, czy Binance Smart Chain. Dla Solany dobrze się sprawdzi Phantom, a uniwersalnym portfelem dla wielu blockchainów jest Trust Wallet.
2. Zasil portfel kryptowalutami, żeby mieć środki na opłaty transakcyjne. Krypto, możesz kupić na giełdach takich jak Binance, Zondacrypto, Coinabse, czy Bybit.
3. Połącz portfel wybranym dApp. Wystarczy, że wejdziesz na stronę internetową aplikacji blockchain. Wystarczy, że wybierzesz opcję „Connect Wallet”. Upewnij się tylko, że masz wybraną odpowiednią sieć. Niektóre aplikacje internetowe działają na różnych sieciach blockchain.
4. Zapoznaj się z funkcjami dApp. W zależności od typu aplikacji mają różne zastosowania. Umożliwiają one m.in. wymianę tokenów, handel NFT, korzystanie z usług DeFi np. pożyczek kryptowalutowych, czy grania w gry.
5. Interakcje w dApp wymagają uiszczenia opłat sieciowych za wykonywane transakcje.
6. Pamiętaj o bezpieczeństwie, czyli ostrożnie podchodź do prywatnych aplikacji. Pod żadnym pozorem nie udostępniaj danych o sobie, a zwłaszcza dostępu do prywatnego klucza do Twojego portfela. Korzystaj z dodatkowych zabezpieczeń takich jak 2FA. Unikaj podejrzanych linków.

Korzystanie z dApps nie jest trudne, ale wymaga podstawowej wiedzy o portfelach kryptowalutowych i bezpieczeństwie w blockchainie. Jeśli chcesz zacząć przygodę ze zdecentralizowanymi aplikacjami, warto przetestować je na bezpiecznej platformie, np. Uniswap czy OpenSea.

Jeżeli szukasz giełdy do zakupu krypto, to sprawdź nasz ranking giełd kryptowalut.

Czy dApps są wykorzystywane poza kryptowalutami?

Choć dApps to aplikacje, które kojarzą się przede wszystkim z branżą kryptowalut, to mają zastosowanie także poza nią. Mogą być wykorzystywane wszędzie tam, gdzie ważna jest prywatność danych osobowych.

Zdecentralizowane media społecznościowe pozwalają wyeliminować wielkie firmy, które zarządzają danymi użytkowników oraz stosują cenzurę treści. Poprzez dApp cyfrowi twórcy mają bezpośredni kontakt ze swoimi fanami. Przykładem takich aplikacji mogą być Mastodon (alternatywa dla Twittera i Facebooka) lub Audius (alternatywa dla Spotify).

Z branży rozrywkowej warto wspomnieć o grach komputerowych, które wykorzystują technologię blockchain. Dzięki takiemu rozwiązaniu gracze zdobywają w grach przedmioty, które należą do nich, a nie do twórców gry. W ten sposób takie cyfrowe przedmioty nabierają wartości i można nimi handlować poza grą albo przenieść je do zupełniej innej rozgrywki. Poza tym zabawę można połączyć z zarabianiem kryptowalut. Przykładem takich gier są Axie Infinity, gdzie gracze hodują i walczą swoimi stworzeniami (przypomina znane Pokemony) lub Decentraland, gdzie można zarządzać nieruchomościami.

Oprócz rozrywki dApps można programować z myślą o zwiększeniu bezpieczeństwa w służbie zdrowia. To istotny sektor, który przechowuje wiele danych poufnych o pacjentach. Co więcej, dokumentacja pacjenta może być dostępna dla różnych placówek bez konieczności jej przesyłania. Blockchain zapewnia przejrzystość i zmniejsza ryzyko kradzieży danych lub ich modyfikacji. Obecnie taką funkcję spełnia aplikacja Medicalchain lub MediBloc.

Innym obszarem, gdzie dApps sprawdzają się świetnie, to wybory i głosowania. Aplikacje można tak uruchomić, żeby każdy głos był zapisany w blockchainie. Dzięki temu nie można go usunąć lub sfałszować. W ten sposób można pozbyć się manipulacji wynikami wyborów. Ten mechanizm jest stosowany w głosowaniach zdecentralizowanych organizacji autonomicznych (DAO).

Czy wiesz, że Estonia z powodzeniem korzysta z blockchaina do wyborów online? W tym państwie głosowanie elektroniczne jest przeprowadzane od 2005 roku. Tak minęło już 20 lat!

Przykłady dApps – 5 znanych aplikacji

Już dużo wiesz o tym, czym są i jak działają dApps. Teraz przedstawimy Ci 5 najpopularniejszych aplikacji, które działają w różnych branżach.

1. Uniswap to jedna z największych zdecentralizowanych giełd (tzw. DEX), która działa w ekosystemie Ethereum. Dzięki niej użytkownicy mogą handlować kryptowalutami bez pośredników.
2. Aave to zdecentralizowany protokół finansowy, który umożliwia zaciąganie pożyczek kryptowalutowych. Co więcej, użytkownicy mogą zarabiać na zdeponowanych środkach.
3. Lens Protocol to platforma społecznościowa, która działa na blockchainie Polygon. Nie ma cenzury, a użytkownicy mogą zarabiać na publikowanych przez siebie postach.
4. Axie Infinity to jedna z najpopularniejszych gier typu play-to-earn (P2E) działająca na własnym blockchainie Ronin. Wirtualne stworzenia są reprezentowane przez tokeny NFT i można je hodować, kupować i sprzedawać.

To tylko kilka przykładów dApps. Jednak widzisz, że mogą mieć różne funkcjonalności i z powodzeniem działać poza branżą kryptowalut. W przyszłości zdecentralizowane platformy mogą zmienić cały znany nam dotychczas internet. Charakter dApps pozwoli na większą prywatność i wolność.

źródło: aave.com

Czy dApps są bezpieczne?

Choć dApps oferują większe bezpieczeństwo, to same nie są wolne od zagrożeń. Wiele zależy od jakości napisanego kodu, sposobu przechowywania danych, czy zastosowanych mechanizmach zarządzania.

Większość aplikacji działa na podstawie inteligentnych kontraktów. Jeżeli ich kod zawiera luki to stwarza, to okazję dla hakerów. Tak było w 2021 roku w przypadku platformy Poly Network. Użytkownicy stracili ponad 600 mln USD po tym, jak się okazało, że źle zaprogramowano uprawnienia dostępu. Dlatego przed korzystaniem z aplikacji sprawdź, czy przeszła audyt bezpieczeństwa, który przeprowadza m.in. firma CertiK.

Bardzo ważne jest bezpieczne przechowywanie kluczy do portfeli. Najlepiej robić to poza przeglądarką albo korzystać z portfeli sprzętowych np. Ledger lub Trezor. Nigdy, przenigdy nie udostępniaj swojego klucza innym osobom.

Sprawdzaj aplikacje, z jakich korzystasz. Hakerzy tworzą fałszywe dApps, które podszywają się pod prawdziwe apki. Służą do pozyskania prywatnych kluczy. Dlatego tak ważne jest sprawdzenie nazwy domeny, certyfikatu SSL oraz korzystanie z aktualnej wersji antywirusa.

Brak regulacji prawnych sprawia, że odzyskanie utraconych środków staje się niemożliwe. Przed atakiem hakerów nie uchronisz się nawet w sytuacji, kiedy zaatakują scentralizowane aplikacje. Jednak w przypadku dApps za bezpieczeństwo odpowiada przede wszystkim użytkownik.

Podsumowując, dApps są zdecentralizowanymi aplikacjami. Oznacza to, że do ich prawidłowego działania nie są potrzebne firmy ani pośrednicy, bo wystarczy blockchain. Działają przede wszystkim na smart kontraktach, co zapewnia automatyzację, jednak wiąże się z opłatami transakcyjnymi. Aby korzystać z dApp, potrzebujesz portfela kryptowalutowego i monet.

Te aplikacje są bardziej odporne na cenzurę i oferują większe bezpieczeństwo danych. Jednak są narażone na ataki phishingowe, czy wykorzystanie błędów w inteligentnych kontraktach przez hakerów. Mimo to są wyjątkowe. Można je wykorzystać w różnych branżach od gier i mediów społecznościowych po ochronę zdrowia, czy wybory.