Czym są smart kontrakty?

Czym są smart kontrakty?
Źródło: Zdęcie: Savvas Stavrinos / Pexels

Smart kontrakty to stosunkowo nowa technologia, która opiera swoje działania na protokołach blockchain. To podejście do eliminowania osób trzecich i decentralizacji sprawia, że rozwijają się m.in. usługi finansowe. Poznaj, jakie proste działanie kryje się za inteligentnymi kontraktami, jakie są ich wady i zalety, a także czy smart kontrakty to przyszłość, która połączy kryptowaluty z codziennością.

Czym jest smart kontrakt (smart contract)?

Smart contract nazywane po polsku smart kontraktami lub inteligentnymi kontraktami to innowacyjny sposób na zawieranie umów pomiędzy dwoma stronami. Do zawarcia porozumienia nie jest potrzebny pośrednik, bo jeżeli spełni się warunki umowy, to ich wykonanie uruchomi się poprzez kod zapisany w łańcuchu bloków.

Dzięki temu strony mogą zawierać inteligentne umowy bez pośredników i papierowych dokumentów. Kiedy jedna ze stron spełni wymagane warunki, to kod uruchamia niezbędne do wykonania transakcje. W ten sposób zyskujesz bezpieczeństwo i niezawodność, którą można wykorzystać od usług finansowych po gry komputerowe.

Jak działają inteligentne kontrakty w technologii blockchain?

Inteligentne kontrakty korzystają z technologii blockchain. Jedną z najpopularniejszych platform, która obsługuje tworzenie smart kontraktów to Ethereum. Dzięki sieci blockchain inteligentne umowy mogą być zawierane taniej, szybciej i minimalizują oszustwa. Jest to możliwe dzięki temu, że transakcje w łańcuchu bloków są nieodwracalne i dostępne do sprawdzenia przez każdego uczestnika sieci. W ten sposób jest zwiększone zaufanie między stronami.

Cała historia transakcji jest zapisana w blockchainie. Każda z nich jest weryfikowana i przechowywana na niezależnych węzłach sieci, które tak naprawdę są rozproszonymi komputerami.

Główną zaletą zawierania umów w ten sposób to jej zautomatyzowanie. Kiedy nie potrzebujesz notariusza do potwierdzenia dokumentów, to można obniżyć koszty obsługi danego procesu. W ten sposób można by było przyspieszyć np. wydawanie aktów własności nieruchomości po jej zakupie.

Jakich kryptowalut używa się w inteligentnych kontraktach?

Kryptowaluty tworzą odpowiednie środowisko do tworzenia nowych i rozwijania istniejących zdecentralizowanych aplikacji (dApps), które wykorzystują w swym działaniu smart kontrakty. W tym celu zostało stworzone Ethereum. Choć pojawiają się nowe platformy, to nadal właśnie Ethereum uchodzi za bezpieczną infrastrukturę, która bazuje na smart kontraktach. Aplikacje można tworzyć m.in. z użyciem języka programowania o nazwie Solidity.

Inną platformą stworzoną dla smart contracts jest Hyperledger, która została zapoczątkowana przez fundację Linux. Ma ona na celu ułatwić tworzenie narzędzi i frameworków do budowy programów komputerowych korzystających z blockchaina w różnych branżach.

Innymi przykładami kryptowalut, które wspierają smart kontrakty to Polkadot, Solana, czy Tron.

Przykłady zastosowania smart kontraktów w różnych branżach

Obecnie smart kontrakty w praktyce najczęściej możemy spotkać przy udzielaniu pożyczek bez udziału pośredników, handlowaniu kryptowalutami na zdecentralizowanych giełdach (DEX), czy otrzymywaniu odsetek w zamian za wykorzystanie posiadanych kryptowalut do usprawniania płynności protokołów (yield farming).

Inteligentne kontrakty poza tym mogą być wykorzystywane do:

• Przekazywania zaszyfrowanych danych osobowych – ponieważ minimalizują ryzyko kradzieży danych dotyczących transakcji. Dodatkowo mogą uprościć proces weryfikacji klienta w ramach KYC (Know Your Customer).
• Przeprowadzania głosowania – ponieważ raz oddanego głosu w ten sposób nie da się zmienić i co więcej, przyspiesza proces liczenia głosów. Estonia już korzysta z blockchaina w zdalnym przeprowadzaniu wyborów.
• Szybka wypłata odszkodowania – wykorzystanie inteligentnych kontraktów może usprawnić rozliczanie prostych szkód ubezpieczeniowych jak np. w ubezpieczeniach na życie.
•  Pominięcie prawnika lub notariusza – np. gdy kupujesz nieruchomość, smart kontrakty mogą zapewnić wysłanie dokumentu własności.

Przykładów zastosowania inteligentnych kontraktów może być wiele. Pozostaje tylko kwestia rozwiązań prawnych i otwartego podejścia społeczeństwa. To rozwiązanie może zdecydowanie usprawnić nawet śledzenie lokalizacji przesyłek. Może być również wykorzystane do szybkiego zaksięgowania tokenów lub pieniędzy na serwisach aukcyjnych, co znacznie przyspieszy wysyłkę towaru, jeżeli sprzedawca dostanie środki dopiero po dostarczeniu przesyłki do odbiorcy.

Jaka jest najlepsza platforma do tworzenia smart kontraktów?

Za najlepszą i też najpowszechniej stosowaną platformą dla wdrażania smart kontraktów uchodzi Ethereum. Cały ten blockchain powstał z myślą o tworzeniu zdecentralizowanych aplikacji. Mimo że są na rynku również takie projekty jak Solana, czy Cardano, to nadal Ethereum pozostaje liderem ze względu na dużą liczbę użytkowników oraz długą i stabilną historię w świecie kryptowalut.

Ethereum oferuje zarówno wyspecjalizowany język programowania, którym jest Solidity, jak i dysponuje ogromnym ekosystemem narzędzi, bibliotek i zasobów edukacyjnych, co czyni go atrakcyjnym wyborem dla programistów. Dzięki dużej społeczności deweloperów użytkownicy mogą łatwo znaleźć wsparcie oraz rozwiązania dla swoich problemów. Jednakże warto zauważyć, że Ethereum boryka się z pewnymi wyzwaniami, takimi jak wysokie opłaty transakcyjne i problemy z wydajnością, szczególnie w okresach dużej aktywności.

Natomiast Solana wyróżnia się szybkim czasem przetwarzania transakcji i niskimi opłatami, co przyciąga deweloperów szukających bardziej efektywnych rozwiązań. Cardano z kolei stawia na naukę i badania, co może zapewnić większą stabilność i bezpieczeństwo w dłuższej perspektywie.

Wybór platformy do tworzenia smart kontraktów zależy od wielu czynników, w tym od specyficznych potrzeb tworzonego projektu, wymagań dotyczących skalowalności, kosztów transakcji oraz wsparcia dla deweloperów. Ostatecznie, zarówno Ethereum, jak i inne platformy mają swoje zalety i wady. Dlatego warto zapoznać się szczegółowo z każdym rozwiązaniem, żeby znaleźć odpowiedni ekosystem.

Wady i zalety smart kontraktów

Smart kontrakty usprawniają wiele procesów i zwiększają bezpieczeństwo, co jest istotne dla wielu użytkowników. Choć automatyzacja zarządzania finansami to największa ich zaleta, to kryje się za tym również duże niebezpieczeństwo. Zapoznaj się z zaletami i wadami smart kontraktów, żeby wiedzieć, czy chcesz wpłacać swoje aktywa w to nowoczesne rozwiązanie.

Czy warto korzystać ze smart kontraktów?

Bez wątpienia smart kontrakty stanowią rewolucję w dziedzinie finansów i ekonomii. Ich zastosowanie do automatyzacji i ograniczenie manipulacji może być zastosowane w wielu dziedzinach życia. Nie tylko tam, gdzie można zawierać umowy, ale może to być przyszłość dla niezafałszowanych wyborów.

Natomiast dla osób zainteresowanych inwestowaniem w kryptowaluty, smart kontrakty w zdecentralizowanych finansach (tzw. DeFi) dają nowe i ciekawe opcje. To możliwość tańszego pożyczania cyfrowych pieniędzy, pełna kontrola nad swoimi aktywami, handel kryptowalutami takimi jak Bitcoin, czy pasywne zarabianie podobne do wpłacenia pieniędzy na lokatę bankową.

Więcej o DeFi przeczytasz w artykule Co to jest DeFi?

Inteligentne kontrakty pozwalają na automatyczne zarządzanie umowami i transakcjami. Dzięki technologii blockchain inteligentne umowy wykonują się praktycznie same. Wystarczy, że strony umawiają się na warunki określane według schematu, a gdy zostaną spełnione, zaawansowany proces zostaje uruchomiony. Warto śledzić rozwój tej technologii, ponieważ jej zastosowanie w różnych branżach może w przyszłości znacząco zmienić sposób, w jaki działają rynki i systemy finansowe, które znamy obecnie.