Ciekawostki o srebrze – TOP 10

ciekawostki o srebrze
Źródło: Zlaťáky.cz / Pexels

Srebro jest znane człowiekowi od tysiącleci. Fascynowało swym połyskiem i różnorodnym zastosowaniem. Dlatego przygotowaliśmy fascynujące ciekawostki o srebrze, które mogą Cię zaskoczyć. Czy wiesz, jak duże złoża ma Polska albo jaki kraj ma największe wydobycie srebra? Sprawdź odpowiedź w artykule!

1. Jeden z najstarszych metali używanych przez człowieka

Srebro jest z człowiekiem od wieków. Historia tego metalu sięga co najmniej 7000 lat.

Srebro było szczególnie cenione w Egipcie z tego względu, że początkowo kruszec ten był trudny do wydobycia. Na początku ciężko było ludziom oddzielić srebro (symbol Ag) od innych pierwiastków.

W Egipcie i Mezopotamii wykorzystywano srebro do wyrabiania biżuterii, ozdób, naczyń, czy kultu religijnego. Posiadanie srebrnych wyrobów było oznaką zamożności i luksusu.

W VII wieku p.n.e. metal ten zaczął być wykorzystywany do wybijania monet. Zapoczątkowali ten trend Grecy i Rzymianie. Srebrne dinary szybko rozprzestrzeniły się na całą Europę.

Dzięki swoim wyjątkowym właściwościom przez tyle lat srebro nie straciło na znaczeniu. Nadal jest cenione w jubilerstwie, medycynie, czy przemyśle.

2. Srebro najlepiej przewodzi prąd i ciepło ze znanych metali

Srebro najlepiej przewodzi elektryczność ze wszystkich znanych człowiekowi metali. Wynika to z jego struktury atomowej. Elektrony w tym metalu poruszają się z najmniejszym oporem, a to idealne warunki do przewodzenia prądu. Pod tym względem przebija miedź i złoto. Mimo to nie stosuje się go do produkcji przewodów elektrycznych. Dlaczego? Jak nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi o pieniądze!

W tym celu wykorzystuje się miedź, bo jest po prostu tańsza i bardziej odporna na korozję. Srebro zostawia się dla istotniejszych dziedzin takich jak lotnictwo czy kosmonautyka.

Srebro również jest najlepszym przewodnikiem ciepła. Pozwala na szybkie i równomierne rozprowadzanie temperatury. Dlatego świetnie się nadaje do teleskopów i elektroniki. Również z tego względu wykorzystywano ten metal przy produkcji łożysk do maszyn parowych. Srebro zmniejszało tarcie i skutecznie odprowadzało ciepło.

3. Jaki kraj produkuje najwięcej srebra?

Najwięcej srebra wydobywa się w Meksyku. Już za czasów kolonialnych Hiszpanie odkryli bardzo duże pokłady kruszcu na tym terenie.

Meksyk wydobywa prawie 6000 ton metalu rocznie, co odpowiada 20% światowej produkcji. Za światową stolicę srebra uważane jest meksykańskie miasto Taxco.

Srebro najczęściej występuje w rudach razem z arsenem, siarką, antymonem, miedzią, niklem, czy ołowiem.

Największymi kopalniami srebra w Meksyku są:

1. Saucito,
2. Peñasquito,
3. Fresnillo.

Poza Meksykiem w czołówce kopalni srebra są takie kraje jak Peru, Chiny i Chile. Jednak Meksyk wprowadził w 2023 roku nowe prawo wydobywcze, które znacząco utrudniło prace górnicze. Działania te mają na celu ograniczenie prac na obszarach chronionych oraz z niedoborem wody. Wprowadzone zmiany skutecznie ostudziły zapędy firm górniczych.

Krizalid Daza / Pexels

4. Czy w Polsce są złoża srebra?

Tak, Polska ma złoża srebra i w 2024 roku z szacunków Służby Geologicznej Stanów Zjednoczonych wynika, że sięgają one 170 tys. ton. Oznacza to, że to największe złoża na świecie i pokłady starczą na około 130 lat.

Jednak Polska nie jest liderem pod względem eksportu tego metalu. Zajmuje 3 miejsce po Meksyku i Kanadzie.

Te obfite złoża znajdują się na Dolnym Śląsku w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym. To tereny, za które odpowiada KGHM Polska Miedź. Mimo wszystko w naszym kraju nie wydobywa się srebra jako głównego metalu. Występuję najczęściej z miedzią i jest produktem ubocznym.

Roczne wydobycie srebra w Polsce wynosi około 1300 ton.

Jedną z atrakcji na skalę światową jest Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach. Znajduje się ona na liście światowego dziedzictwa UNESCO.  Dla turystów udostępniona jest  trasa o długości 1740 m. Z czego 270 m pokonywane jest łodziami.

5. Wiele zastosowań srebra, o których warto wiedzieć

Srebro to metal o bardzo szerokim zastosowaniu. Jego wyjątkowe właściwości są wykorzystywane w takich branżach jak:

1. Jubilerstwo. Już w starożytności było chętnie wybieranym metalem na wykonywanie ozdób. Wynika to z jego plastyczności i wysokiemu połyskowi. Do srebrnej biżuterii najczęściej wykorzystuje się srebro próby 925.
2. Elektronika. Dzięki wyjątkowej przewodności ciepła i elektryczności srebro chętnie wykorzystuje się przy produkcji styków elektrycznych, ogniw słonecznych, teleskopów, telefonów, komputerów, czy telewizorów.
3. Medycyna. Srebro wyróżnia się swoimi właściwościami antybakteryjnymi. Od wieków było stosowane do leczenia ran i infekcji. Najczęściej spotkasz je w postaci srebra koloidalnego, w opatrunkach i narzędziach medycznych.
4. Przemysł spożywczy. W tym przypadku metal wykorzystuje się zarówno do produkcji naczyń, sztućców, jak i filtrów do wody.
5. Motoryzacja. To kolejny przemysł, który chętnie wykorzystuje srebro do produkcji m.in. katalizatorów i ogniw paliwowych.
6. Kosmonautyka. Wykorzystuje ten metal do produkcji luster w teleskopach i ogniwach słonecznych. Głównie dlatego, że doskonale odbija światło i przewodzi ciepło.

6. Dlaczego srebro ciemnieje?

Srebro cenione jest za swój wysoki połysk. Właśnie dlatego stosuje się je do tworzenia pięknej biżuterii. Jednak z czasem może ciemnieć i matowieć. Ten proces nazywany jest tarnieniem srebra. Dzieje się tak, dlatego że srebro reaguje z siarką, gdy ma kontakt z powietrzem i skórą. Skutkiem tej reakcji jest siarczek srebra, który tworzy się na powierzchni metalu.

To naturalny proces i nie oznacza, że produkty wykonane ze srebra są słabej jakości. Ciemnieją zarówno rzeczy wykonane z czystego srebra, jak i próby 925 (z dodatkiem miedzi).

Proces ciemnienia srebra może przyspieszać, jeżeli ma ono kontakt z:

• kosmetykami (perfumy i lakiery mają związki chemiczne, które reagują ze srebrem),
• wilgocią i powietrzem,
• potem,
• gumą i lateksem,
• środkami czyszczącymi zawierającymi związki chloru lub siarki.

Możesz jednak zapobiegać czernieniu srebra, jeżeli będziesz je przechowywać w zamkniętych pudełkach lub strunowych woreczkach, gdzie nie dochodzi powietrze. Ważne jest również, żeby ściągać srebrną biżuterię przed kąpielą. Natomiast przed założeniem ozdób postaraj się nie nakładać na skórę kosmetyków.

Kiedy już Twoje srebro ściemniało, to możesz je łatwo wyczyścić. Co więcej, do dyspozycji masz kilka domowych sposobów, a środki znajdziesz w kuchni i łazience.

Srebro możesz czyścić:

1. Pastą do zębów. Ważne, żeby nie miała mikrogranulek. Nałóż pastę na miękką ściereczkę i delikatnie wyczyść biżuterię, a potem spłucz wodą i dokładnie osusz.
2. Sodą oczyszczoną i folią aluminiową. Włóż do miski kawałek folii aluminiowej, wsyp łyżkę sody i zalej gorącą wodą. Teraz wystarczy, że zanurzysz srebro na kilka minut, a osad zniknie.
3. Octem, solą i folią aluminiową. Ten sposób jest podobny do poprzedniego. Biżuterię umieść na folii, zalej gorącą wodą i dodaj ocet i sól.
4. Specjalnymi płynami do czyszczenia srebra, które kupisz w sklepach jubilerskich.

Przy czyszczeniu pamiętaj, żeby używać miękkich materiałów np. ściereczek z mikrofibry. Unikaj pocierania. Po czyszczeniu dokładnie osusz biżuterię, żeby nie miała okazji zareagować z wilgocią.

Jubilerzy nakładają warstwę rodu na srebrną biżuterię. To metal szlachetny, który nie reaguje z wodą i kwasami, dlatego świetnie nadaje się do zabezpieczania biżuterii.

Jose Musa / Pexels

7. Najbardziej odblaskowy metal

Srebro to najbardziej odblaskowy metal na świecie. Potrafi odbić ponad 95% padającego na nie światła widzialnego. Właśnie dlatego w starożytnym Egipcie, Rzymie, czy Grecji było stosowane do wytwarzania luster.

Współcześnie nie robi się już srebrnych luster. Wynika to przede wszystkim z kosztów. Dużo bardziej opłaca się powlekać lustra aluminium.

Jednak jego zdolność do odbijania światła nadal wykorzystuje się w teleskopach, reflektorach, czy wysokiej klasy lustrzankach fotograficznych.

8. Srebro jako wartościowa inwestycja

Srebro od wieków ceniono. W starożytności było uważane nawet za bardziej wartościowe od złota. Do dziś jest uznawane jako metal szlachetny, który pełni funkcję środka wymiany i przechowywania wartości. Współcześnie nadal cieszy się zainteresowaniem inwestorów. Ma takie zalety jak:

1. Jest tanią alternatywą dla złota, dzięki czemu jest bardziej dostępne dla inwestorów indywidualnych.
2. Tak jak złoto, potrafi zabezpieczyć kapitał przed inflacją.
3. Cieszy się wysokim popytem ze względu na szerokie zastosowanie w przemyśle.
4. Ma ograniczone zasoby, co wpływa na jego wartość.

Jeżeli interesuje Cię inwestowanie w srebro, to masz wiele opcji do wyboru. Możesz sięgnąć po srebro fizyczne w postaci monet bulionowych i sztabek. Niestety fizyczne srebro ma to do siebie, że wymaga odpowiedniego i bezpiecznego przechowywania.

Druga opcja to srebro papierowe w postaci kontraktów terminowych, akcji firm wydobywczych albo funduszy ETF. To sposób na czerpanie korzyści z rosnącej ceny metalu bez jego posiadania.

Trzecia opcja to zainwestowanie w kolekcjonerskie monety, które z czasem zyskują na wartości. Podobnie jest z biżuterią srebrną, przy czym jej wartość dodatkowo zależy od walorów artystycznych.

Warto podkreślić, że kurs srebra charakteryzuje się większą zmiennością niż złota. Oznacza to, że w krótszym czasie może przynosić zarówno wyższe zyski, jak i dotkliwsze straty. Mimo tych wahań popyt na srebro wzrasta w czasach kryzysu. Wynika to z tego, że jest zaliczane do inwestycji „bezpiecznych przystani”.

9. Dlaczego srebra używano do przechowywania żywności?

Właściwości antybakteryjne srebra wykorzystywano również w przemyśle spożywczym. Jony srebra mają właściwości bakteriobójcze i mogą blokować namnażanie się mikroorganizmów. Dlatego w starożytności w srebrnych naczyniach przechowywano np. wodę.

Tworzone były również srebrne folie, w które pakowano żywność. W ten sposób można było wydłużyć jej trwałość.

Natomiast srebrne monety wrzucano do dzbanków z mlekiem, żeby spowolnić jego kwaśnienie. Za to marynarze używali srebrnych sztabek. Wrzucali je do beczek z wodą, żeby spowolnić rozwój bakterii w długich rejsach morskich.

Współcześnie najczęściej srebro wykorzystuje się w filtrach do wody w celu oczyszczenia jej z bakterii i wirusów. Nawet NASA wykorzystuje srebro do oczyszczania wody w kosmosie.

10. Czy kiedyś zabraknie nam srebra?

Tak jak w przypadku innych kruszców, tak i srebro ma ograniczone złoża. Stan rezerw srebra szacuję się na około 720 tys. ton. Przy obecnym poziomie wydobycia na poziomie około 25 tys. ton oznacza, że starczy go na niecałe 30 lat.

Po ostatnich odkryciach, że Polska posiada złoża o wielkości 170 tys. ton, a wydobywa zaledwie 1300 ton rocznie. Oznacza, że polskie złoża starczą jeszcze na 130 lat.

Ciężko jednoznacznie określić datę wyczerpania się wszystkich pokładów srebra na świecie. Wynika to przede wszystkim z tego, że są odkrywane nowe złoża. Poza tym coraz więcej srebra poddaje się recyklingowi.

Co więcej, naukowcy ciągle pracują nad wykorzystywaniem innych materiałów, które są w stanie zastąpić srebro.

Choć srebro jest zasobem nieodnawialnym, nie oznacza to, że całkowicie go zabraknie w najbliższej przyszłości. Dzięki nowym odkryciom, recyklingowi i postępowi technologicznemu jego zasoby mogą wystarczyć na dłużej, niż dziś przewidujemy. Jednak rosnące zapotrzebowanie i ograniczona dostępność sprawiają, że wartość srebra prawdopodobnie będzie rosła.

Aktualne kursy metali szlachetnych i kolorowych

Srebro to niezwykle wszechstronny i cenny metal, który od tysięcy lat znajduje zastosowanie w jubilerstwie, przemyśle i medycynie. Jego unikalne właściwości, takie jak najwyższa przewodność elektryczna i cieplna, sprawiają, że trudno je zastąpić innymi materiałami. Chociaż globalne zasoby srebra są ograniczone, recykling i rozwój technologii mogą przedłużyć jego dostępność.

Ze względu na rosnące zapotrzebowanie i zmienność rynku, warto śledzić aktualne kursy metali szlachetnych i kolorowych. Sprawdzaj na bieżąco ceny srebra, złota i innych surowców na naszej stronie, aby podejmować świadome decyzje inwestycyjne i zakupowe.