Czym jest Pracowniczy Program Emerytalny PPE?

Czym jest Pracowniczy Program Emerytalny (PPE)?
Źródło: projekt własny z użyciem ChatGPT

Zastanawiasz się, czym jest Pracowniczy Program Emerytalny (PPE) i jak może pomóc Ci w budowaniu finansowej przyszłości? To dobrowolny system oszczędzania, w którym pracodawca finansuje składki, a Ty zyskujesz realną szansę na wyższą emeryturę bez dodatkowych kosztów. Dowiedz się, jak działa PPE i czy warto do niego dołączyć.

Czym jest Pracowniczy Program Emerytalny (PPE)?

Pracowniczy Program Emerytalny to dobrowolna forma oszczędzania na emeryturę bezpośrednio z wypłaty. Program tworzony jest przez pracodawcę dla swoich pracowników. Celem PPE jest zachęcenie do gromadzenia dodatkowych środków na emeryturę, żeby uzupełnić przyszłe świadczenia z ZUS i zachować stabilność finansową.

PPE jest jednym z trzech filarów systemu emerytalnego w Polsce. Poza nim funkcjonują:

1. Pierwszy filar – Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
2. Drugi filar – Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE).
3. Trzeci filar – dobrowolne programy kapitałowe takie jak Indywidualne Konto Emerytalne oraz Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego. Program jest regulowany na podstawie przepisów Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych.

Uczestnikiem PPE może zostać każdy pracownik zatrudniony w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu. Pod warunkiem że pracodawca prowadzi taki program.

projekt własny z użyciem ChatGPT

Jak działa Pracowniczy Program Emerytalny?

Pracowniczy Program Emerytalny jest dobrowolny zarówno dla pracodawcy, jeżeli będzie chciał go wprowadzić, jak i pracowników, którzy mogą zdecydować, czy chcą do niego przystąpić.

Każdy program po utworzeniu jest rejestrowany w Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). Kiedy firma otrzyma wpis do rejestru, to wtedy pracodawca może rozpocząć odprowadzanie składek. Każdy pracownik ma indywidualny rachunek PPE, na którym gromadzone są środki.

Zebrane środki są inwestowane przez towarzystwo funduszy wzajemnych (TFI). Uczestnik podczas wypełniania deklaracji może wybrać, jaka strategia inwestycyjna go interesuje. W zależności od poziomu ryzyka i oczekiwanych zysków można wyróżnić strategie od konserwatywnych po bardziej kapitałowe.

Główną zaletą PPE jest to, że pieniądze na rachunku w PPE nie są objęte podatkiem dochodowym, kiedy zostaną wypłacone. Natomiast same zyski z inwestycji są zwolnione z podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki).

Pieniądze zgromadzone w PPE są własnością pracownika. Jeżeli zmieni miejsce zatrudnienia, to może je np. transferować do programu nowego pracodawcy. Jeżeli firma zlikwiduje program, to pieniądze można wpłacić na konto IKE.

Podział składek pracodawca i pracownik – kto i ile wpłaca?

Występują 2 rodzaje składek do PPE:

• Składka podstawowa, którą opłaca pracodawca, jest obowiązkowa i maksymalnie może wynosić 7% wynagrodzenia brutto pracownika.
• Składka dodatkowa, którą wpłaca pracownik ze swojego wynagrodzenia, jest dobrowolna i jej wysokość określa sam uczestnik podczas wypełniania deklaracji. Może ją zmienić lub zrezygnować z niej w dowolnym momencie. Suma dodatkowych składek nie może przekroczyć czteroipółkrotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w danym roku. Roczny limit w 2025 roku wynosi 39 028,50 zł.

Warto podkreślić, że stawka podstawowa nie jest wliczana do wynagrodzenia, więc jest wolna od obciążenia składkami na ubezpieczenia społeczne.

Jak można zlecić wypłatę środków z PPE?

Najczęściej wypłata środków z PPE odbywa się na wniosek uczestnika po spełnieniu określonych warunków. Pieniądze wypłacisz:

• Po ukończeniu 55 roku życia pod warunkiem, że uzyskasz wcześniejsze prawa do emerytury.
• Po ukończeniu 60 lat.
• Automatycznie po ukończeniu 70 lat.

Pieniądze możesz otrzymać w formie jednorazowej wypłaty lub rozłożonej na miesięczne transze. Pamiętaj, że nie musisz opłacać podatku Belki, więc otrzymasz pełną wartość zgromadzonego kapitału.

Jakie fundusze są dostępne w ramach PPE?

W ramach Pracowniczego Programu Emerytalnego środki wpłacane na rachunek są lokowane w funduszach inwestycyjnych. Są one zarządzane przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Z punktu widzenia uczestnika programu, ważne jest odpowiednie wybranie funduszu, ponieważ wpływa to na tempo pomnażania oszczędności oraz poziom ryzyka inwestycyjnego.

PPE oferuje różne strategie inwestowania, dzięki temu odpowiadają zarówno uczestnikom ostrożnym, jak i bardziej ryzykownym.

Do wyboru masz:

1. Fundusze bezpieczne (konserwatywne) – skupiają się na inwestowaniu w obligacje skarbowe, papiery dłużne i lokaty bankowe. Charakteryzują się niskim ryzykiem, ale też mniejszym potencjalnym zyskiem. Sprawdzą się dla osób, które zbliżają się do wieku emerytalnego i ważna jest dla nich ochrona zgromadzonego kapitału.
2. Fundusze zrównoważone – łączą w proporcji około 50/50 inwestycje w akcje i obligacje. Dzięki temu zapewniają równowagę między bezpieczeństwem a możliwością wzrostu wartości kapitału. To popularny wybór wśród pracowników w wieku od 30 do 50 lat, którym zależy na umiarkowanym poziomie ryzyka.
3. Fundusze akcyjne (kapitałowe) – skupiają się na inwestowaniu w akcje spółek notowanych w Polsce i za granicą. Mają większy potencjał wzrostu kapitału od pozostałych rodzajów funduszy, ale charakteryzują się także wyższym ryzykiem. Dlatego wybierają je młodzi uczestnicy PPE, którzy mają przed sobą wiele lat inwestowania.

Jeżeli zastanawiasz się, jak wybrać odpowiedni fundusz do inwestowania w PPE to przede wszystkim sprawdź informacje dostępne w dokumentach w zakresie strategii inwestycyjnej i poziomu ryzyka. Ważna jest również weryfikacja wysokości opłat za zarządzanie, bo różnią się one w zależności od TFI.

Zwróć także uwagę na dotychczasowe wyniki funduszu, ale pamiętaj, że nie gwarantują one przyszłych zysków. Na koniec, jeżeli masz możliwość, to wybierz zróżnicowany portfel. Tak, żeby pozwolił Ci na rozłożenie ryzyka pomiędzy różne klasy aktywów.

Pamiętaj, że w większości programów PPE możesz zmieniać rodzaj funduszu inwestycyjnego. Pozwala Ci to dopasować strategię do Twoich celów oraz wieku.

PPE a IKE – czym się różnią?

Zarówno Pracowniczy Program Emerytalny, jak i Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) należą do tzw. dobrowolnych programów emerytalnych. Oba rozwiązania pozwalają gromadzić kapitał na emeryturę i korzystać z ulg podatkowych, jednak różnią się zasadami finansowania, uczestnictwa oraz sposobem wypłaty środków.

Poniższa tabela pomoże Ci łatwo porównać te dwa rozwiązania i wybrać, które lepiej odpowiada Twoim potrzebom.

Jeśli Twój pracodawca prowadzi PPE, warto z niego skorzystać, bo to realny bonus do wynagrodzenia, który nie obciąża Twojego budżetu. Natomiast IKE to dobre rozwiązanie dla osób, które chcą samodzielnie kontrolować swoje inwestycje emerytalne i niezależnie decydować, ile oraz jak często będą odkładać.

Zalety i wady Pracowniczego Programu Emerytalnego

Jak przystąpić do PPE i zacząć oszczędzać na emeryturę?

Jeżeli chcesz zacząć inwestycję w ramach PPE, to sprawdź poniższe kroki, co należy wykonać, żeby odkładać oszczędności w PPE.

1. Sprawdź, czy pracodawca prowadzi program. Nie każda firma decyduje się na uruchomienie. Informacje, jak działa program, znajdziesz w kadrach lub dziale HR.
2. Wypełnij deklarację przystąpienia do PPE. Twoje dane zostaną przekazane do instytucji finansowej zarządzającej programem, która otworzy Twój indywidualny rachunek.
3. Składki będzie odprowadzać automatycznie Twój pracodawca.
4. Monitoruj swoje oszczędności na indywidualnym koncie uczestnika. W razie potrzeby możesz zmienić profil inwestycyjny.
5. Przy zmianie pracodawcy możesz środki zostawić na obecnym koncie, przenieść do nowego pracodawcy na inne PPE lub transferować na IKE.

Zanim przystąpisz do PPE, zapoznaj się z jego regulaminem i strategią inwestycyjną funduszy, to pomoże Ci dobrać najlepszy wariant do Twoich oczekiwań i wieku.

Czy warto zapisać się do PPE?

Pracowniczy Program Emerytalny to jedna z najkorzystniejszych form długoterminowego oszczędzania na emeryturę w Polsce.

Wśród korzyści można wymienić, że za podstawową składkę płaci pracodawca, więc są to dodatkowe pieniądze na przyszłość. Co więcej, składka jest zwolniona z podatku dochodowego i nie są od niej liczone zaliczki na ubezpieczenia. Natomiast sama wypłata środków przy przechodzeniu na emeryturę nie jest obciążona podatkiem Belki. To wszystko oznacza, że więcej pieniędzy zostaje dla Ciebie.

Dla pracownika PPE to niemal zawsze korzystne rozwiązanie. Dlatego to dobry sposób na budowanie kapitału emerytalnego, który pracuje dla Ciebie w tle, bez konieczności podejmowania ryzyka czy regularnego pilnowania wpłat.

Dlatego, jeśli Twój pracodawca oferuje taki program, warto przystąpić do PPE, nawet jeśli nie planujesz długiej kariery w tej samej firmie. Środki są Twoje, inwestowane w bezpieczny sposób i zawsze możesz je przenieść do innego PPE lub na konto IKE. To prosty sposób, by oszczędzać na emeryturę, nie rezygnując z bieżących dochodów.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi

Czy pieniądze z PPE można wypłacić w każdej chwili?

Nie, pieniądze można wypłacić tylko w określonych sytuacjach i warunkach. Zgodnie z ustawą wypłatę można zlecić m.in. po ukończeniu:

• 55 lat (jeżeli masz prawa do wcześniejszej emerytury),
• 60 lat (czyli osiągnięciu wieku emerytalnego).

Wcześniej pieniądze zgromadzone na PPE są wypłacane w przypadku śmierci uczestnika PPE lub likwidacji programu przez pracodawcę.

Ile odkładać oszczędności na PPE?

Wysokość składek zależy od decyzji pracodawcy i zapisów umowy zakładowej. Zazwyczaj podstawowa składka finansowana przez pracodawcę wynosi 7% wynagrodzenia brutto pracownika.

Pracownik może zdecydować się na dodatkową składkę dobrowolnie i w wybranej przez siebie wysokości.

W jakim wieku można wypłacić środki z PPE?

Wypłata z PPE jest możliwa po ukończeniu 55 lub 60 roku życia. Niezbędne jest złożenie wniosku o wypłatę pieniędzy.

Czy środki z PPE podlegają dziedziczeniu?

Tak, środki zgromadzone w PPE są dziedziczone w razie śmierci uczestnika. Wówczas trafiają one do osób wskazanych w deklaracji przystąpienia do programu. Jeżeli nie zostały wskazane, to środki należą do spadkobierców.

Warto zauważyć, że w takiej sytuacji wypłata jest zwolniona z podatku od spadków i darowizn oraz podatku od zysków kapitałowych.

Co dzieje się ze zgromadzonymi środkami przy zmianie pracodawcy?

Jeżeli zmieniasz pracę, to masz kilka możliwości, co zrobić z pieniędzmi zgromadzonymi na PPE.

1. Zostawić je na dotychczasowym rachunku, żeby dalej je inwestować.
2. Zlecić wypłatę transferową do PPE prowadzonego przez nowego pracodawcę.
3. Przenieść środki na IKE.

W każdym przypadku pieniądze zgromadzone w ramach PPE pozostają Twoje, a wypłata transferowa nie powoduje obowiązku zapłaty podatku dochodowego.