Czym są obligacje komunalne i czy warto je kupić?

Czym są obligacje komunalne?
Źródło: Alena Darmel / Pexels

Szukasz alternatywy dla lokat bankowych? W takim razie poznaj, czym są obligacje komunale. To dłużne papiery wartościowe, które pozwalają samorządom pozyskiwać dodatkowe środki pieniężne na potrzebne inwestycje, zamiast brać kredyt bankowy. Dowiedz się, kto zajmuje się emisją obligacji komunalnych, jakie są ich rodzaje, gdzie kupisz obligacje samorządowe i czy w ogóle warto w nie inwestować.

Co to są obligacje komunalne?

Obligacje komunalne są dłużnymi papierami wartościowymi emitowanymi przez jednostki samorządu terytorialnego (JST). Tymi jednostkami mogą być np. gminy lub powiaty.

Środki pozyskane z emisji obligacji JST mogą wykorzystać jako kapitał do wydatków na bieżące inwestycje np. do wyremontowania infrastruktury drogowej, czy placówek oświatowych. Jednak pieniądze otrzymane poprzez emisję papierów dłużnych pozwalają również zebrać wymaganą sumę na zamówienia publiczne i projekty współfinansowane ze środków Unii Europejskiej.

Można powiedzieć, że obligacje komunalne są pewnego rodzaju formą pożyczki, którą jednostki samorządu terytorialnego chcą zaciągnąć od prywatnych inwestorów. W zamian za pożyczone pieniądze samorządy oferują odsetki od wysokości pożyczonego kapitału na dany okres.

Kto emituje obligacje komunalne?

Za emisję obligacji komunalnych odpowiadają jednostki samorządu terytorialnego. W związku z tym możemy wyróżnić następujące rodzaje obligacji ze względu na emitenta:

1. Obligacje gminne, czyli emitowane przez gminy miejskie, wiejskie oraz miejsko-wiejskie np. obligacje gminy miejskiej Mielec, czy Warszawy.
2. Obligacje powiatowe, które są emitowane przez powiaty np. obligacje powiatu goleniowskiego.
3. Obligacje wojewódzkie, za które odpowiadają województwa np. obligacje województwa małopolskiego.
4. Obligacje związków JST, czyli kilka gmin, powiatów i województw wspólnie pozyskuje środki z emisji obligacji.

Historycznie już długo mamy do czynienia z papierami dłużnymi wystawianymi przez miasta. Jako pierwsze obligacje komunalne na świecie wskazujemy pożyczkę zaciągniętą w 1270 r. przez włoskie miasto Genua. W Polsce za pierwszą tego typu pożyczkę artykuł pt. "Emisje obligacji komunalnych w Polsce" z czasopisma Przegląd Organizacji wskazuje skrypt dłużny z 1782 r. króla Stanisława Augusta u holenderskiego bankiera. Zastawem był zamek Belweder we wsi Ujazdów. Natomiast obligacje w obecnej znanej nam formie pojawiły się po II wojnie światowej i PRL-u. W 1993 r. zostały wyemitowane przez miasta takie jak Międzyrzecz, Płock oraz gmina Warszawa-Mokotów.

Źródło: gpwcatalyst.pl

Rodzaje obligacji komunalnych

Obligacje komunalne możemy dzielić na różne sposoby. Dlatego, kiedy klasyfikujemy je ze względu na okres zapadalności, czyli datę wykupu obligacji, wyróżniamy:

• Obligacje krótkoterminowe, które są również nazywane bonami komunalnymi, a ich termin wykupu nie przekracza 1 roku.
• Obligacje długoterminowe, których termin wykupu jest powyżej 1 roku do 5 lat.

Przy ustalaniu warunków emisji obligacji JST, określają także jej wielkość. Dlatego możemy mieć do czynienia z małymi emisjami, których wartość nie przekracza 5 mln zł. Przeprowadzenie emisji o dużej wartości jest wtedy, gdy samorząd jako emitent chce pozyskać powyżej 100 mln zł.

Przy podejmowaniu decyzji o emisji obligacji jednostki ustalają również sposób zabezpieczenia papierów wartościowych. Dlatego komunalne obligacje mogą być:

• Zabezpieczone całkowicie poprzez ustanowienie zastawu lub hipoteki, udzieleniu gwarancji przez NBP lub inny bank, udzieleniu zabezpieczenia przez Skarb Państwa, albo korzystanie z zabezpieczenia od banku zagranicznego lub innej międzynarodowej instytucji finansowej.
• Zabezpieczone częściowo.
• Niezabezpieczone.

Wady i zalety inwestowania w obligacje komunalne

Jeżeli interesuje Cię kupowanie obligacji, ale nie tylko skarbowych, to zapoznaj się z wadami i zaletami związanymi z inwestowaniem w dłużne papiery samorządów. Patrząc z perspektywy inwestora, który chce urozmaicić swój portfel inwestycyjny, możemy wskazać następujące plusy i minusy wspierania lokalnych JST.

Gdzie i jak kupić obligacje komunalne?

Obligacje komunalne dla indywidualnych inwestorów są od 2009 r. przedmiotem obrotu na Catalyst, jeżeli chodzi o rynek wtórny. Są również dostępne oferty publiczne organizowane bezpośrednio przez samorządy. Jednak takie oferty najczęściej są niepubliczne i skierowane do małej grupy podmiotów np. towarzystw ubezpieczeniowych, czy funduszy inwestycyjnych. W ten sposób takie instytucje kupują całe pakiety obligacji o wysokiej sumie. Dopiero pozostałe, pojedyncze obligacje trafiają na Catalyst.

Dlatego, żeby zakupić obligacje komunalne, potrzebujesz rachunku maklerskiego. Dzięki temu masz dostęp do papierów, które trafiły do obrotu wtórnego. Z ich kupieniem nie będziesz mieć żadnego problemu. Wystarczy skorzystać z aplikacji brokera, u którego masz założone konto. Natomiast pamiętaj, że późniejsza sprzedaż małych pakietów przed terminem wykupu obligacji może być utrudniona. Z tego względu, że zainteresowanych inwestorów indywidualnych jest mało.

Sprawdź, gdzie warto założyć konto maklerskie.

Czy obligacje samorządowe są bezpieczne?

Obligacje samorządowe charakteryzują się niskim ryzykiem. Co prawda nie można powiedzieć o nich, że są w pełni bezpieczne. Każda forma inwestycji łączy się ryzykiem, ale obligacje komunalne emitowane przez JST należą do jednych z bezpieczniejszych aktywów.

Jednostki samorządu terytorialnego osiągają dochody z m.in. podatków, jednak mimo to, warto zapoznawać się z ich ratingiem. W ten sposób dowiesz się, jaki jest stan zadłużenia danej gminy czy miasta. Im wyższa ocena, tym niższe ryzyko utraty środków dla inwestorów.

Wśród aspektów, które potwierdzają bezpieczeństwo w przypadku kupowaniu obligacji komunalnych to:

• Emitentem jest samorząd, który nie może upaść, bo może liczyć na wsparcie państwa.
• Finanse jednostki samorządu terytorialnego są przejrzyste i publiczne ze względu na przepisy prawa, które wymagają odpowiedzialności w gospodarowaniu środkami publicznymi.
• Papiery dłużne nie zawsze są w pełni zabezpieczone, ale zwrot środków dla obligatariusza (właściciel zakupionych obligacji) jest gwarantowany majątkiem JST.
• Ocena ratingowa pomaga wybrać inwestorom te obligacje, których poziom ryzyka będzie dla nich odpowiedni.

Czy warto kupić obligacje komunalne?

Obligacje komunalne nie są tak popularne, jak skarbowe, ale należą do bezpiecznych aktywów. Jeżeli szukasz sposobu, żeby otrzymywać przewidywalny i stały, ale niski dochód, to dłużne papiery JST mogą być dla Ciebie dobrym wyborem. Przy okazji ulokowania własnych oszczędności w obligacje, możesz powiedzieć, że w ten sposób wspierasz rozwój lokalnych inwestycji samorządowych.

Dlatego, jeżeli szukasz do swojego portfela inwestycyjnego bezpiecznych instrumentów finansowych, to warto się zainteresować obligacjami komunalnymi albo funduszami obligacji samorządowych. Oferują je m.in. Pekao TFI i PKO TFI.

Podsumowując, obligacje komunalne pozwalają samorządom finansować różne projekty publiczne. Za to inwestorzy w zamian otrzymują zysk w postaci odsetek. Te dłużne papiery wartościowe będą dobrym wyborem dla osób, które szukają długoterminowej inwestycji z bezpiecznym przychodem.