Ciekawostki o palladzie, czyli 10 faktów o najdroższym metalu szlachetnym

ciekawostki o palladzie

Poznaj ciekawostki o palladzie, rzadkim metalu szlachetnym. Poznaj jego zastosowanie, gdzie najczęściej go spotkasz i czy warto obecnie inwestować w pallad.

1. Kto wynalazł pallad?

Pallad został odkryty stosunkowo niedawno, bo dopiero na początku XIX wieku. W 1803 roku odkrył go William Hyde Wollaston, który był angielskim chemikiem i fizykiem. Nowy pierwiastek zauważył przy oczyszczaniu rud platyny wodą królewską.

Co ciekawe swoje odkrycie Wollaston ogłaszał w Londynie za pomocą anonimowych ulotek. Nie chciał w ten sposób zaszkodzić swojemu interesowi, który polegał na chemicznym oczyszczaniu rud platyny.

Ten angielski naukowiec zasłynął również w dziedzinie optyki poprzez m.in. obiektywu pejzażowego, czy pryzmatu Wollastona.

2. Skąd pochodzi nazwa pallad?

Kiedy William Hyde Wollaston zidentyfikował nowy pierwiastek, potrzebował dla niego nazwy. Zainspirował się nazwaną rok wcześniej, czyli w 1802 roku planetoidą. W ten sposób nowy metal otrzymał nazwę na cześć planetoidy Pallas i greckiej bogini mądrości Ateny Pallady.

W ten sposób w słowie „palladium” nawiązuje zarówno do astronomii, jak i mitologii. W ten sposób pallad wyróżnia się, bo nazwy innych pierwiastków najczęściej pochodzą od nazwiska odkrywcy lub ich łacińskich określeń.

Hert Niks / Pexels

3. Ile jest palladu na świecie?

Złoża palladu są wyjątkowo rzadkie w skorupie ziemskiej. Szacuje się, że jego udział w litosferze jest mniejszy niż złota i srebra. Sprawia to, że popyt na ten metal przewyższa możliwości jego wydobycia.

• Rocznie wydobywanych jest około 7 mln uncji.
• Największe złoża palladu znajdują się w Rosji. Pokrywają one około 44% światowej produkcji.
• Inne złoża znajdują się w Republice Południowej Afryki (około 30-40% światowego wydobycia), USA, Kanadzie, Australii, czy Brazylii.
• Pallad rzadko występuje w czystej postaci. Jest produktem ubocznym pozyskiwania miedzi i niklu.

Oznacza to, że na cenę palladu ma wpływ również sytuacja w sektorze wydobywczym innych rud.

4. Wyjątkowe właściwości palladu jako metalu szlachetnego

Pallad to pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 46, należący do grupy platynowców. Dzięki swoim właściwościom wyróżnia się na tle pozostałych metali szlachetnych. To one sprawiają, że zapotrzebowanie na pallad stale rośnie, szczególnie w przemyśle  i jubilerstwie.

Najważniejsze właściwości palladu:

• Czysty pallad jest ciągliwy i kowalny.
• Jest lżejszy od platyny i złota, przez co chętnie jest wykorzystywany do produkcji tak zwanego białego złota.
• Potrafi pochłaniać wodór w ilości do 900 razy większej niż jego własna objętość.
• Nie utlenia się i nie koroduje. Natomiast rozpuszcza się w stężonym kwasie azotowym oraz wodzie królewskiej.
• Jest jednym z najlepszych katalizatorów chemicznych.

Dzięki swoim cechom wiele sektorów wykorzystuje pallad. Spotkasz go m.in. w elektronice, przemyśle samochodowym, czy energetyce.

5. Dlaczego pallad jest droższy od złota?

Chociaż to złoto od wieków uchodzi za symbol bogactwa, to jednak pallad jest metalem, którego cena za uncję w 2022 roku przekroczyła wartość złota.

Wśród powodów, które wpływają na cenę palladu, można wymienić:

• Rzadkość występowania, przez co wydobycie jest małe i nie zaspokaja popytu na ten metal.
• Ze względu na to, że największe złoża znajdują się w Rosji i RPA, to rynek jest uzależniony od polityki i stabilności tych krajów.
• Pallad odgrywa ważną rolę w przemyśle samochodowym. Około 80% wydobycia tego pierwiastka przeznaczana jest na produkcję katalizatorów.
• Zaostrzanie norm środowiskowych oraz poszukiwanie ekologicznych rozwiązań sprawiło, że zapotrzebowanie na pallad wzrosło. Wszystko za sprawą możliwości redukcji spalin.
• Spekulacje inwestorów, którzy szukają atrakcyjnej alternatywy dla złota i srebra.

W takim razie, dlaczego pallad w ostatnim czasie jest taki tani? Wynika to głównie ze spadającego popytu w przemyśle motoryzacyjnym. Popularniejsze stały się samochody elektryczne, do których produkcji pallad nie jest potrzebny.

Co więcej, zostały uwolnione nadmierne zapasy palladu. Spowodowało to lepsze zaopatrzenie rynku, ale odbiło się to na spadku cen tego surowca.

6. Jakie jest zastosowanie palladu w przemyśle?

Pallad za sprawą swoich właściwości ma szersze zastosowanie niż inne metale szlachetne. Szczególnie w przemyśle popyt na ten metal jest największy.

Używa się go w takich branżach jak:

1. Przemysł samochodowy, a szczególnie do produkcji katalizatorów samochodowych. Najlepiej się sprawdza do redukcji szkodliwych spalin w silnikach spalinowych.
2. Elektronika przy produkcji półprzewodników (jako elektroda w kondensatorach), sprzętu AGD, komputerów, czy smartfonach.
3. Przemysł chemiczny, który również wykorzystuje pallad ze względu na pełnienie funkcji katalizatora w reakcjach chemicznych. Wykorzystywany jest również do produkcji substancji farmaceutycznych i procesach związanych z gazami technicznymi.
4. Energetyka i sektor gazowy wykorzystują ten metal do rozwoju technologii wodorowych oraz zielonej energii.
5. Przemysł dentystyczny i medyczny używa palladu np. do plomb, koron, czy protez. Szczególnie że nie wywiera negatywnego wpływu na organizm.

freestocks.org / Pexels

7. Pallad w jubilerstwie

Pallad to metal, który odgrywa ważną rolę w jubilerstwie. Szczególnie do produkcji białego złota. To stop, który niweluje żółtą barwę, a za to ma elegancki srebrzysty odcień.

Poza tym pallad jest alternatywą dla platyny, ponieważ jest lżejszy i tańszy w obróbce. Co ważne, biżuteria wykonana z tego metalu nie powoduje reakcji alergicznych. Dlatego świetnie się sprawdza u osób z wrażliwą skórą.

Ze względu na swoją rzadkość, palladowa biżuteria to synonim luksusu. Choć obrączki palladowe są mniej popularne od złotych, to są równie wartościowe.

8. Gdzie występuje pallad?

Złoża palladu są bardzo rzadkie. Szczególnie że ten kruszec nie tworzy dużych samorodków, tak jak to jest w przypadku złota czy srebra. Co więcej, spotykany jest jako domieszka w rudach miedzi, niklu, srebra i złota. Pozyskuje się go podczas rafinacji tych metali, więc jest produktem ubocznym.

Najważniejsze miejsca występowania palladu na świecie:

• kompleks Norylsk na Syberii w Rosji,
• pas norytowy kompleksu iglastego w Kotlinie Transwalu w RPA,
• Kotlina Sudbury i rejon Thunder Bay w prowincji Ontario w Kanadzie,
• kompleks Stillwater w Montanie w Stanach Zjednoczonych.

W związku z ograniczonymi zasobami palladu ważną rolę odgrywa jego recykling z katalizatorów samochodowych. To ważne źródło pozyskiwania tego metalu.

9. W jakich urządzeniach jest pallad?

Mimo swojej rzadkości pallad znajduje się w wielu urządzeniach, z których korzystamy na co dzień. Dzięki odporności na korozję, właściwościom katalitycznym i przewodności elektrycznej jest niezastąpionym surowcem wykorzystywanym w nowoczesnej technologii.

Pallad znajdziesz w takich urządzeniach jak:

• smartfony i tablety,
• laptopy i komputery stacjonarne,
• telewizory,
• samochody hybrydowe np. Toyota Prius i Lexus 400,
• samochody luksusowe i sportowe np. Porsche 718 Spyder,
• pojazdy benzynowe,
• protezy zębowe,
• narzędzia chirurgiczne,
• rozruszniki serca.

Złodzieje kradną katalizatory samochodowe ze względu na ich wysoką wartość. Wynika ona z obecności cennych metali szlachetnych takich jak platyna, pallad i rod. Poza tym są stosunkowo łatwe do zdobycia i szybkie w demontażu.

merwak. raw / Pexels

10. Dlaczego warto inwestować w pallad?

Pallad nadal pozostaje w cieniu złota, ale mimo tego, że ceny już tak nie rosną, to warto zainteresować się tym metalem. Inwestycja w pallad w 2025 ma swoje plusy i minusy. Jednak warto wiedzieć, że:

• Roczne wydobycie palladu to zaledwie 200 ton. Każde zakłócenia w dostawach z Rosji i RPA wpływają na wzrost cen kruszcu.
• To niezastąpiony surowiec do produkcji katalizatorów.
• Pallad dzięki zdolności pochłaniania wodoru jest wykorzystywany do badań nad nowymi technologiami takimi jak magazynowanie energii czy wodorowymi ogniwami paliwowymi.
• Ceny palladu mogą zmieniać się gwałtownie, więc jest inwestycją ryzykowną.
• Sprawdzi się jako dywersyfikacja portfela o rzadki metal.

Inwestorzy mają kilka form inwestycji do wyboru. Dla osób preferujących płynność, na rynku są dostępne ETF-y czy kontrakty terminowe. Natomiast dla osób ceniących fizyczne posiadanie kruszcu, mogą zainwestować w palladowe sztabki lub monety bulionowe.

Sprawdź aktualny kurs palladu.

Pallad jest metalem, którego rzadkość, zastosowanie w przemyśle i ograniczona podaż czynią go wyjątkowo atrakcyjnym surowcem. Oczywiście jego cena jest bardziej zmienna niż w przypadku złota, ale właśnie dlatego wielu inwestorów traktuje go jako metal o wysokim potencjale wzrostu. To inwestycja dla osób zainteresowanych długoterminową ochroną kapitału. Dobra również pod kątem dywersyfikacji portfela. Warto inwestować w pallad, szczególnie gdy patrzymy na trendy w motoryzacji, elektronice, energetyce, a także sytuacji politycznej w Rosji.