Czym jest dewiza?

Czym jest dewiza?
Źródło: Ryutaro Tsukata / Pexels

Jeżeli interesujesz się finansami, bankowością, czy inwestycjami mogłeś zastanawiać się nad tym, czym jest dewiza? W tym artykule wyjaśniamy definicję tego pojęcia. Sprawdź, czy dewizy i pieniądze są tym samym i co mają wspólnego z walutami obcymi.

Czym są dewizy – definicja

Samo słowo „dewiza” pochodzi od francuskiego devise, co dosłownie oznacza walutę. Najprościej mówiąc, dewizy służą rozliczeniom w obrocie międzynarodowym. Pod tym pojęciem kryją się papiery wartościowe lub inne dokumenty finansowe pełniące funkcję środka płatniczego. Zwróć uwagę, że dewizy nie są fizycznymi pieniędzmi.

Początkowo pierwszymi formami dewiz były tylko czeki i weksle. Z czasem doszły do nich także przekazy bankowe, akredytywy i inne instrumenty w walutach obcych.

Natomiast samo pojęcie dewiz jest węższe od wartości dewizowych. Te drugie obejmują już waluty obce w fizycznej postaci oraz wartościowe kruszce, jakimi są np. złoto i platyna dewizowa w postaci sztab. Oznacza to, że wartości dewizowe to wszystkie zagraniczne środki płatnicze i metale szlachetne w formach wskazanych przez polskie prawo.

Aby łatwiej zapamiętać różnice pomiędzy tymi dwoma definicjami, spójrz na poniższy zapis:

Dewiza = dokument lub papier wartościowy w walucie obcej służący do rozliczeń.

Wartość dewizowa = dewizy + waluty obce + złoto i platyna dewizowa.

Czym się różnią dewizy od pieniędzy?

Choć wydaje się na pierwszy rzut oka, że dewizy są tym samym, co pieniądze to jednak różnią się od siebie. Przede wszystkim pod kątem zakresu i pełnionych funkcji.

Pieniądz to ogólne pojęcie w słowniku, które obejmuje wszystkie środki płatnicze dopuszczone w danym kraju. Tak jak krajową walutą Rzeczypospolitej Polskiej jest polski złoty, który emitowany jest w postaci monet i banknotów. Uwzględniane są również zapisy na rachunkach bankowych. Pieniądz jest podstawowym instrumentem rozliczeń w gospodarce wewnętrznej danego kraju.

Dewizami są określane wyłącznie zagraniczne środki. Termin ten nie dotyczy fizycznej gotówki, ale obejmuje tytuły otrzymania zapłaty w walutach obcych np. poprzez wystawiony czek, weksel, przekaz pieniężny w euro, dolarach i innych walutach państw.

Oznacza to, że pieniądze pełnią przede wszystkim funkcję płatniczą w swoim kraju. Natomiast dewiz używa się do rozliczeń międzynarodowych i transakcjach z zagranicznymi kontrahentami.

Poza tym pieniądze kojarzą się z banknotami i monetami. Za to dewizy rozumiane są jako należności rachunkach w bankach zagranicznych, a nie jako gotówka.

cottonbro studio / Pexels

Przykłady dewiz

Pojęcie dewiz brzmi jak termin wyciągnięty z encyklopedii. Natomiast kryje się pod nim wiele znanych instrumentów finansowych. Dzięki nim prowadzenie handlu międzynarodowego, czy zagranicznych inwestycji jest możliwe.

Przykładami dewiz są:

• Czeki i weksle wystawione w innych walutach niż polski złoty.
• Przekazy bankowe i międzynarodowe przekazy pieniężne.
• Akredytywy, które są gwarancją zapłaty w transakcjach handlowych.
• Obligacje i akcje wyemitowane w walutach obcych.
• Świadectwa udziałowe i prawa poboru nowych akcji.
• Dokumenty pełniące funkcję środka płatniczego np. listy kredytowe.

Przykłady wartości dewizowych:

• Waluty obcych państw np. euro, frank szwajcarski, jen japoński.
• Złoto dewizowe i platyna dewizowa w postaci nieprzerobionych sztab.

Wszystkie te instrumenty pozwalają utrzymać płynność i bezpieczeństwo w rozliczeniach międzynarodowych.

Sprawdź najlepsze oferty w rankingu kont walutowych.

Dewizy a polskie prawo

Dewizy są regulowane w polskim prawie przez ustawę z dnia 27 lipca 2002 r. Prawo dewizowe. Dokument ten określa definicję dewiz, zasad ich posiadania, transferu oraz rozliczania. W skrócie ustawa ta dotyczy regulacji obrotu dewizowego z zagranicą oraz obrotem wartości dewizowych w kraju.

Prawo dewizowe reguluje m.in.:

• zasady obrotu dewizowego z zagranicą w kraju,
• wytyczne dotyczące lokat dewizowych (depozytów w walutach obcych),
• możliwość uzyskania zezwoleń na niestosowanie niektórych zapisów ustawy w określonych sytuacjach (np. w przypadku wywozu środków płatniczych lub nabywania udziałów w spółkach zagranicznych),
• działalności gospodarczej w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych oraz ich pośrednictwa.

Ustawa ma na celu zapewnienie stabilności i bezpieczeństwa obrotu gospodarczego związanego z wartościami dewizowymi. Określa również procedury i warunki zezwolenia na odstępstwa od norm przyjętych w akcie prawnym.

Wartości dewizowe a międzynarodowy rynek wymiany walut Forex

Rynek Forex jest największym międzynarodowym systemem wymiany walut. Działa on 24 godziny na dobę, gdzie zarówno inwestorzy, jak i banki oraz instytucje finansowe wymieniają waluty. Tutaj dewizy są towarem, którym można handlować.

Można handlować zarówno walutami obcymi, jak i instrumentami pochodnymi, które bazują na dewizach. W ten sposób dewizy zyskują wymiar praktyczny. To znacznie więcej niż tylko zagraniczne pieniądze w gotówce. W praktyce obejmują one także dokumenty i instrumenty finansowe wystawione w walutach obcych, które pełnią funkcję środka płatniczego w obrocie międzynarodowym. Dla przedsiębiorców oznacza to, że mogą zabezpieczyć się przed wahaniami kursów walut w rozliczeniach z zagranicznymi kontrahentami.

Podsumowując, rynek Forex jest miejscem, na którym odbywa się obrót dewizami (walutami obcymi), co łączy go bezpośrednio z pojęciem wartości dewizowych w polskim prawie dewizowym.

Zrozumienie, czym są dewizy, ułatwia orientację nie tylko w przepisach, ale także w funkcjonowaniu globalnego rynku walutowego Forex.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi

Czy dewizy to pieniądze?

Dewizy nie są pieniędzmi w formie gotówkowej takimi jak dolar amerykański, czy funt szterling. Jednak pod tym pojęciem kryją się weksle, czeki, papiery wartościowe, czy akredytywy, które pełnią funkcję środka płatniczego.

Pieniądze w fizycznej formie, jako obce waluty, należą natomiast do wartości dewizowych. Pod tym pojęciem kryją się również metale szlachetne takiej jak platyna i złoto dewizowe.

Co to jest płatność dewizowa?

Płatnością dewizową nazywamy każdą transakcję rozliczaną w walutach obcych. Może to być zakup towarów od zagranicznego kontrahenta w euro, spłata kredytu zaciągniętego we frankach szwajcarskich, czy inwestycje na amerykańskiej giełdzie.

Czy dewiza to waluta?

Dewizy nie są walutami obcymi. Waluta to jednostka pieniężna danego kraju np. dolar amerykański jest środkiem pieniężnym Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Pojęcie dewiz dotyczy dokumentów i instrumenty finansowe wystawione w obcych walutach np. papiery wartościowe lub przekazy pieniężne. Potwierdzają one prawo do określonych wartości pieniężnych w zagranicznych walutach.