Unijna dyrektywa DAC8: Czy to koniec anonimowości?

DAC8 co to takiego
Źródło: Projekt własny / Nano Banana

Unijna dyrektywa DAC8 wprowadza nowe obowiązki dla giełd kryptowalut, które już od 1 stycznia 2026 roku będą raportować wszystkie transakcje użytkowników do urzędów skarbowych.

Oznacza to, że każda Twoja sprzedaż, wymiana czy zakup kryptowalut na platformach zarejestrowanych w UE będzie automatycznie przekazywana fiskusowi, co znacząco zmienia zasady rozliczania krypto w Polsce.

Czego dotyczy DAC8? Kogo obejmuje? Co się zmieni dla użytkowników?

Dyrektywa DAC8 - co to?

DAC8, inaczej dyrektywa o współpracy administracyjnej, to unijna dyrektywa, która wprowadza obowiązek automatycznego raportowania danych o transakcjach kryptowalutowych przez giełdy i CASPs (dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów). Dyrektywa ma na celu zwiększenie przejrzystości transakcji krypto i ułatwienie wymiany informacji między krajami UE.

Będzie obowiązywać we wszystkich krajach UE, również w Polce. Podmioty objęte DAC8 to nie tylko giełdy i dostawcy usług krypto z siedzibą w UE. To także podmioty mające siedzibę poza Unią, które mają klientów z UE.

Dyrektywa jako akt prawny ma to do siebie, że nie działa automatycznie w każdym z państw członkowskich (odwrotnie niż rozporządzenie). Najpierw musi zostać wdrożona ustawą do przepisów krajowych. Niestety, jeśli myślisz, że z powodu braku opóźnień w pracach legislacyjnych w Polsce DAC8 będzie obowiązywała później, to się mylisz. 

W Polsce DAC8 wymaga implementacji ustawowej, a termin ustawodawczy może wpłynąć na sposób raportowania. Czyli: dyrektywa działa w UE, ale dopiero po wdrożeniu do polskiego prawa powstanie realny obowiązek dla giełd w Polsce. Jeszcze w 2025 roku pierwsze giełdy, np. giełda kryptowalut Zondacrypto zaczęły informować swoich klientów o tym, że od stycznia wszystkie transakcje będą raportowane zgodnie z wymogami DAC8.

Od kiedy obowiązuje unijna dyrektywa DAC8?

Dyrektywa DAC8 wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2026 roku. Oznacza to, że giełdy kryptowalut i inne CASPs mają obowiązek raportowania od tego właśnie momentu.  Pierwsze raporty do urzędów skarbowych zostaną złożone w roku 2027, za cały rok 2026. 

Termin złożenia pierwszych raportów to 31 stycznia 2027 rok. Do 30 września 2027 roku państwa UE będą miały czas na wymianę danych podatkowych. 

Każda giełda będzie raportować dane transakcyjne swoich klientów do administracji podatkowej kraju rezydencji podatkowej klienta, nie do kraju siedziby giełdy. Jeśli chodzi o klientów będących polskimi rezydentami podatkowymi, to informacje trafią do KAS, czyli Krajowej Administracji Skarbowej.

Kogo dotyczy DAC8?

System automatycznej wymiany informacji i obowiązki sprawozdawcze obejmą wszystkich działających w UEdostawców usług związanych z kryptoaktywami (CASPs), które pośredniczą w obrocie krypto, kontrolują środki albo realizują transakcje w imieniu użytkownika. Są to przede wszystkim:

• giełdy kryptowalut,
• kantory krypto,
• brokerzy i pośrednicy,
• platformy umożliwiające wymianę, sprzedaż, przechowywanie lub transfer krypto.

Portfele kryptowalutowe, np. Ledger czy MetaMask nie będą miały obowiązku składania raportów do urzędów skarbowych, ponieważ nie świadczy usług pośrednictwa i wymiany. To tylko portfele do przechowywania kluczy prywatnych. Należy jednak uważać na oprogramowanie zintegrowane z platformami i giełdami krypto, np. zakup kryptowalut kartą i jednoczesne przesłanie ich na portfel. W tym przypadku raportować może sam partner, który dokonuje transakcji wymiany.

Jakie transakcje w kryptowalutach będą raportowane do urzędów skarbowych po wejściu w życie DAC8?

Giełdy kryptowalut i pozostałe CASPs będą musiały raportować do US następujące informacje:

• imię i nazwisko/nazwę firmy;
• adres,
• rezydencję podatkową;
• PESEL lub numer identyfikacji podatkowej NIP;
• data/miejsce urodzenia,
• identyfikator konta użytkownika;
• kupno i sprzedaż kryptowalut za fiat;
• wymiana krypto-krypto;
• transfery krypto do i z giełdy (np. przesyłanie krypto z giełdy na portfel typu Ledger i odwrotnie);
• wartość transakcji w walucie fiat;
• salda krypto na koniec roku i w przeliczeniu na fiat;
• dochody z usług typu staking i pożyczki, jeśli odbywają się przez giełdę/CASP (custodial).

DAC8 a obowiązek podatkowy

Dyrektywa DAC8 nie zmienia tak naprawdę nic, jeśli chodzi o obowiązki podatkowe dotyczące kryptoaktywów. Nadal każdy podatnik w Polsce musi rozliczyć swoje zyski z kryptowalut w rocznym zeznaniu PIT. Obowiązek podatkowy powstaje przy każdej wymianie kryptowalut na fiat oraz przy wymianie kryptowalut na towary i usługi (np. płatności kartą kryptowalutową za zakupy). 

Dyrektywa DAC8 zmienia tylko to, że teraz praktycznie nie da się ukryć żadnych transakcji w kryptoaktywach przed organami podatkowymi, którym w Polsce jest KAS. 

Co musi zrobić użytkownik w związku z DAC8?

Giełda lub inny dostawca usług krypto może poprosić Cię o zaktualizowanie danych, takich jak: