
Źródło: Projekt własny / Ideogram
Rynki forex i handel kontraktami CFD nie mogą istnieć bez pośredników – brokerów.
To właśnie oni umożliwiają inwestorom indywidualnym dostęp do rynku i realizację zleceń. Problem w tym, że nie każdy broker działa w ten sam sposób. Jedni przekazują Twoje transakcje bezpośrednio na rynek, inni realizują je „u siebie”. Stąd trzy główne modele działania: ECN, STP oraz Market Maker.
Wielu inwestorów nawet nie ma pojęcia, że istnieje jakiś podział brokerów. A szkoda! Ponieważ od wyboru brokera zależy, jak będą realizowane Twoje zlecenia, jakie zapłacisz prowizje i czy po drugiej stronie naprawdę stoi rynek… czy może sam broker, który niekoniecznie może chcieć pozwolić Ci zarobić.
Brokerzy ECN, STP i Market Maker — czym są?
Najprościej mówiąc – chodzi o sposób realizacji Twoich transakcji. Broker forex może działać w modelu agencyjnym, do którego zaliczamy ECN i STP (tutaj transakcje są zawierane z innymi uczestnikami rynku) lub w modelu Market Maker, w którym drugą stroną transakcji jest sam broker.
Broker ECN:
Czyli Electronic Communication Network. Zakładając konto u takiego brokera, zyskujesz dostęp do prawdziwego rynku międzybankowego. Handlujesz bezpośrednio z innymi uczestnikami rynku dzięki sieci ECN Market: miejscu, w którym spotykają się zlecenia brokerów, banków, firm inwestycyjnych, funduszy itp. Ponieważ broker ECN nie ma możliwości manipulowania spreadem, zarabia na prowizjach transakcyjnych.
Składasz zlecenie przez platformę brokera, np. MT5 -> Trafia ono do specjalnej sieci, ECN Market-> Spotyka się ze zleceniami innych użytkowników (traderów, banków, instytucji) -> Zlecenia są dopasowywane i realizowane w czasie rzeczywistym.
Ryzyka związane z inwestowaniem u brokerów ECN:
- Ryzyko poślizgu cenowego (slippage). Wynika to z dużej zmienności rynku, na którym w ciągu kilku sekund sytuacja może się diametralnie zmienić (np. po publikacji danych makro).
- Ryzyko technologiczne. Awaria serwera lub przerwa w łączności może uniemożliwić zamknięcie pozycji, a źle zaprojektowana platforma może powodować opóźnienia w realizacji zleceń (tzw. lagi).
- Niższe bezpieczeństwo dla początkujących traderów. Szybko zmieniający się rynek, zaawansowane platformy tradingowe, brak powtórnych potwierdzeń zleceń powodują, że dla początkującego tradera wszystko może okazać się przytłaczające.
- Niektórzy brokerzy reklamują się jako działający w modelu ECN, a tak naprawdę świadczą usługi w modelu ECN by Association, czyli dołączają do rynku ECN stworzonego przez inne podmioty i działają jako pośrednik.
Broker STP:
STP (Straight Through Processing) to model pośredni między „czystym rynkiem” ECN a wewnętrznym systemem Market Makera. W tym przypadku broker nie trzyma Twoich transakcji u siebie, tylko automatycznie przekazuje je do tzw. dostawców płynności — mogą to być banki inwestycyjne, fundusze hedgingowe albo inni duzi uczestnicy rynku. W zależności od brokera może to być jeden dostawca lub kilku lub nawet kilkunastu.
Z technicznego punktu widzenia oznacza to, że każde Twoje zlecenie przechodzi przez system brokera bez ręcznej ingerencji („straight through”), trafiając od razu do zewnętrznego rynku. Broker jedynie pełni funkcję „pośrednika”.
Składasz zlecenie -> System brokera sprawdza, który z dostawców płynności oferuje w danym momencie najkorzystniejszą cenę -> Twoje zlecenie trafia do wybranego dostawcy i jest realizowane.
Ryzyka brokerów działających w modelu STP:
- Koszty. Broker realizuje zlecenie po najlepszej cenie, jaką uda mu się znaleźć u dostawców płynności, ale dolicza do tego swoją marżę na spreadzie (markup). Do tego może pobierać także prowizję od każdej transakcji.
- Problemy z płynnością. Jeśli broker ma "słabych" dostawców płynności, małych, jest ich niewielu, to mogą pojawić się problemy z realizacją zleceń.
- Ryzyko techniczne: słaba platforma brokera = opóźnienia w realizacji zleceń.
Broker Market Maker:
Broker MM, Market Maker tworzy własny, wewnętrzny rynek – czyli kupujesz i sprzedajesz bezpośrednio z nim samym. Sam ustala ceny i staje się drugą stroną Twojej transakcji. Jeśli Ty kupujesz, on sprzedaje – i odwrotnie.
Jak na pewno już sam zauważyłeś, rodzi tu się poważny konflikt interesów: jeśli Ty zyskujesz, traci broker. A brokerzy raczej tracić nie chcą, wolą zarabiać.
Najczęściej pojawiające się ryzyka związane z inwestowaniem u brokera Market Maker:
- Sztuczne rozszerzanie spreadów. Przez to Twoje zlecenie stop loss jest realizowane po cenie, której nie ma na prawdziwym rynku. Tłumaczenie brokera: nagłe zmniejszenie płynności.
- Odrzucanie zleceń. Broker nie przyjmuje zleconej transakcji, oferuje inny kurs.
- Brak wykonania lub opóźnione wykonanie zleceń. Brokerzy często tłumaczą się problemami technicznymi w momentach dużego obciążenia systemów.
- Stop‑hunting (polowanie na stop‑lossy). Broker manipuluje kursem na krótki impuls, żeby wybić stop lossy.
- Slippage. Chcesz kupić EUR/USD po 1,1000, klikając „Buy”. W momencie realizacji cena spadła do 1,0998 → różnica 0,0002 to slippage. Brokerzy tłumaczą to dużą zmiennością, ale często jest to ich celowe działanie i manipulacja.
- Wysokie spready. Ustala je sam broker.
Różnice pomiędzy brokerem ECN, STP i MM
| ECN | STP | MM | |
| Realizacja zleceń | Bezpośrednio na rynku | Realizacja u wybranego dostawcy płynności, np. dużych banków inwestycyjnych | Wewnątrz brokera |
| Konflikt interesów | ❌ | ❌ | ⚠️ |
| Na czym zarabia | Prowizja | Prowizja i/lub spready | Wysokie spready |
| Spready | Bardzo niskie, ustalane przez uczestników rynku | Nieco wyższe niż w ECN: spread rynkowy + ew. marża brokera | Wysokie, ustalane przez brokera |
| Formuła funkcjonowania | Non-Dealing Desk | Non-Dealing Desk | Dealing desk |
| Jak działa | Tylko łączy strony | Pośredniczy w transakcji | Jest drugą stroną handlową |
Jak działają brokerzy forex na polskim rynku?
Musisz wiedzieć o tym, że większość największych brokerów działa w modelach mieszanych, w zależności od tego, jakimi instrumentami finansowymi handlują. Popatrzmy na przykładach, jak wygląda to na rynku polskim.
Broker XTB: mieszany.
- Akcje i ETF-y w modelu agencyjnym (ECN/STP).
- Model Market Maker dla kontraktów CFD na waluty, indeksy, towary, kryptowaluty.
BossaFX (Dom Maklerski BOŚ): model MM.
Broker easyMarkets: model MM.
Broker Plus500: model MM. U tego brokera możesz zawierać transakcje tylko na kontrakty CFD.
Broker eToro: mieszany.
- Akcje, ETF-y: STP.
- Kontrakty CFD: MM.
mForex od BIura Maklerskiego mBanku: model agencyjny.
- CFD na forex: ECN.
- CFD na indeksy, surowce: STP.
Alior Trader od Biura Maklerskiego Alior: model ECN. W Alior Trader możesz handlować kontraktami CFD na waluty, indeksy, towary, metale i kryptowaluty, wszystko w modelu ECN.
Uwaga: Artykuł ma charakter edukacyjny i nie jest radą inwestycyjną.