Kursy walut NBP to nie tylko codzienna informacja dla ekonomistów, ale przede wszystkim praktyczne narzędzie dla firm i osób prywatnych.
Na ich podstawie przeliczamy faktury, rozliczamy delegacje czy ustalamy wartość podatku w walucie obcej. Narodowy Bank Polski publikuje trzy rodzaje tabel – A, B i C – a każda z nich ma inne zastosowanie. W tym artykule wyjaśniamy, jak korzystać z notowań NBP i jak prawidłowo interpretować tabele A, B i C.
Co to są notowania NBP?
Notowania NBP to oficjalne kursy walut ogłaszane przez Narodowy Bank Polski. Dzięki nim każdy może sprawdzić, ile w danym dniu „wart jest” złoty w porównaniu z innymi walutami – np. z euro, dolarem czy frankiem szwajcarskim. NBP publikuje je w trzech tabelach, zwanych tabelą A, B i C.
Tabela A kursów walut NBP
Jest to tabela najczęściej używanych kursów średnich walut obcych. Jest podawana w formie kursu średniego w odniesieniu do PLN.
W tabeli A znajdziemy średnie kursy 33 najpopularniejszych walut, czyli: AUD, BGN, BRL, CAD, CHF, CLP, CNY, CZK, DKK, EUR, GBP, HKD, HUF, ILS, IDR, INR, ISK, JPY, KRW, MXN, MYR, NOK, NZD, PHP, RON, SDR (MFW), SGD, SEK, THB, TRY, USD, UAH, ZAR.
Uważny czytelnik znajdzie w tej liście dziwny skrót SDR (MFW). Faktycznie nie jest to prawdziwa waluta. SDR oznacza SDR Special Drawing Rights, czyli Specjalne Prawa Ciągnienia i jest to specjalna „waluta” stworzona przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW). Służy jako rezerwowa jednostka rozliczeniowa między krajami i instytucjami finansowymi i dla zwykłego Kowalskiego nie ma praktycznego zastosowania.
Jak ustalane są średnie kursy NBP z tabeli A?
Najpierw NBP na godzinę 11:00 przygotowuje średni kurs euro, który jest obliczany na podstawie kursów rynkowych.
Kursy pozostałych walut z tabeli A są wyliczane na podstawie wcześniej obliczonego kursu euro w przeliczeniu na złotówki oraz kursów walut z serwisów informacyjnych Thomson Reuters i Bloomberg podawanych na godzinę 11:00.
Kiedy NBP publikuje średnie notowania kursów walut w tabeli A?
NBP publikuje takie zestawienia codziennie w dni robocze w godzinach 11:45–12:15.
Warto pamiętać, że kursy walut z tabel NBP są kursami „referencyjnymi”. To znaczy, że nie zawsze zapłacisz dokładnie tyle w kantorze czy banku. Po prostu masz jasny obraz, jaki jest oficjalny kurs złotego względem innych walut w danym dniu.
Kiedy korzystać z kursu średniego NBP zamiast kursu sprzedaży/kupna? Do czego służy średni kurs walut NBP z tabeli A?
Kurs kupna i sprzedaży jest stosowany w realnych sytuacjach, czyli gdy ma miejsce wymiana jednej waluty na drugą. Na przykład: wymieniasz euro na złotówki w kantorze internetowym. Wtedy kurs średni Cię praktycznie nie interesuje, ponieważ i tak transakcja jest dokonywana po kursie kantoru czy banku. Średni kurs może być dla Ciebie tylko wskazówką, jaka jest cena danej waluty w dniu dzisiejszym. Spadła czy wzrosła? Łatwo to sprawdzić na wykresie średniego kursu NBP.
Średni kurs NBP nie jest to „prawdziwy” kurs, czyli taki, jaki obowiązuje w bankach czy w kantorach. Są to uśrednione, orientacyjne wyliczenia, które jednak mają konkretne zastosowania.
W jakich sytuacjach stosuje się średnie kursy NBP:
- Żeby orientacyjnie sprawdzić kurs waluty w danym dniu.
- Do celów podatkowych, np. przy przeliczaniu odsetek od lokat i kont oszczędnościowych uzyskanych za granicą i wyrażonych w walucie obcej. Jeśli na przykład masz konto oszczędnościowe w euro w Revolut, musisz samodzielnie rozliczyć podatek od odsetek. Najpierw musisz je jednak przeliczyć na złotówki i tutaj właśnie stosuje się średni kurs NBP z dnia poprzedzającego uzyskanie dochodu.
- Do przeliczenia na złotówki niektórych opłat bankowych wyrażonych w walutach obcych.
- Przeliczanie transakcji zagranicznych do celów rachunkowości w przypadku firm.
- Są używane do tworzenia statystyk.
- Do obliczania różnic kursowych.
- Obliczanie należności celnych.
- Wycena wartości aktywów wyrażonych w walutach obcych.
- Przeliczanie emerytur i rent uzyskanych za granicą w walucie obcej.
- Do oszacowania wartości sporu w postępowaniach sądowych.
Podsumowując: jeśli wynika to wprost z przepisów (podatkowych, księgowych) musisz stosować kurs średni NBP do przeliczenia wartości przychodów/kosztów wyrażonych w walutach obcych na złotówki.
Tabela B, czyli tabela kursów średnich walut niewymienialnych
Niewymienialnych tylko z nazwy. Obecnie chodzi raczej o waluty mało popularne, które są dość trudno dostępne w kantorach. Są to na przykład dirham marokański, dolar bahamski czy funt egipski. Tabela B zawiera średnie kursy 132 walut.
Jak ustalane są średnie kursy Narodowego Banku Polskiego z tabeli B?
Najpierw NBP wylicza kurs euro w złotych, tak samo, jak do tabeli A. Następnie bierze kursy euro do poszczególnych walut rynkowych z serwisów informacyjnych Thomson Reuters i Bloomberg i przelicza każdą walutę na złotówki.
Kiedy NBP publikuje średnie notowania kursów walut z tabeli B?
Tabela B kursów średnich walut obcych aktualizowana jest w każdą środę, w godzinach 11:45 - 12:15.
Jeżeli środa jest dniem wolnym od pracy, kurs obliczany jest w ostatni dzień roboczy przypadającym przed środą (np. wolny jest wtorek i środa — kurs obliczany jest w poniedziałek).
Tabela C kursów kupna i sprzedaży walut NBP
W tej tabeli znajdziemy kursy kupna i sprzedaży 12 zwykłych walut obcych + SDR: AUD, CAD, CHF, CZK, DKK, EUR, GBP, JPY, NOK, SEK, USD, HUF, SDR.
Jak NBP wylicza kursy kupna i sprzedaży walut z tabeli C?
Standardowo, NBP rozpoczyna od wyliczenia kursy euro. Jest on obliczany na podstawie kursów rynkowych na godzinę 16:00:
- Kurs kupna euro: wyliczony kurs obniżany jest o 1%.
- Kurs sprzedaży euro: wyliczony kurs podwyższany jest o 1%.
Mając już kurs euro, NBP bierze kursy euro do pozostałych walut obcych z serwisów informacyjnych Thomson Reuters i Bloomberg z godziny 16:00 i przelicza to na złotówki. Kurs kupna każdej waluty jest obniżany o 1%, a kurs sprzedaży podwyższany o 1%.
Kiedy NBP publikuje kursy kupna i sprzedaży walut z tabeli C?
W każdy dzień roboczy, między godziną 7:45 a 8:15.
Jak ustalać kurs rozliczeniowy?
Kurs rozliczeniowy jest stosowany najczęściej w przypadku osiągania dochodów w walutach obcych i konieczności ich przeliczenia na złotówki, zazwyczaj do celów podatkowych lub księgowych.
Weźmy wspomniany już przykład odsetek z konta oszczędnościowego w euro w Revolut. Są one dopisywane codziennie, ale bank nie odprowadza żadnych podatków. To klient jest zobowiązany po zakończeniu roku kalendarzowego samodzielnie naliczyć i odprowadzić podatek od odsetek. Tylko jak to prawidłowo zrobić, skoro odsetki są wypłacane w euro, a w PIT należy uwzględnić złotówki?
Najpierw trzeba każdą otrzymaną kwotę odsetek przeliczyć po kursie rozliczeniowym. Czyli po średnim kursie euro NBP z tabeli A z dnia poprzedzającego uzyskanie dochodu. Jeśli na przykład odsetki zostały dopisane we wtorek 4 lutego, to do ich przeliczenia musisz wziąć średni kurs euro z poniedziałku 3 lutego.
W ten sam sposób przelicza się do celów księgowych i podatkowych przychody lub koszty firmowe wyrażone w walutach obcych. Średni kurs walutowy z tabeli A służy także do przeliczeń rat kredytów w walutach obcych.